Extra informatie
Gewicht
Mensen met een gezond gewicht hebben minder risico op onder meer diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen van het bewegingsstelsel, verminderde vruchtbaarheid en psychische problemen dan mensen met overgewicht of obesitas. Mensen met overgewicht hebben daarnaast relatief vaker last van stigmatisering en discriminatie dan mensen met een gezond gewicht.
Overgewicht veroorzaakt bijna 4% van de totale ziektelast in Nederland. Het stimuleren van een gezond gewicht levert dus aanzienlijke gezondheidswinst op. Dat vertaalt zich in maatschappelijke en economische winst: minder ziekteverzuim, minder arbeidsongeschiktheid en minder zorgkosten. Het terugdringen van overgewicht is één van de doelen van het Nationaal Preventieakkoord. Daarnaast heeft overgewicht ook een plek in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) onder andere in de vorm van twee ketenaanpakken: 1) aanpak overgewicht kinderen en 2) gecombineerde leefstijlinterventie bij overgewicht en obesitas van volwassenen.
Ook ondergewicht is ongezond en brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Bij mensen met ondergewicht bestaat er een grote kans op een tekort aan voedingsstoffen. Hierdoor kunnen mensen zich lusteloos gaan voelen, neemt de werking van het afweersysteem af en neemt de kans op botbreuken toe. Daarnaast zal het lichaam reservevoorraden uit vet- en spierweefsel gebruiken; vooral de afbraak van spierweefsel is nadelig.
Een gezond gewicht draagt eraan bij dat kinderen en jongeren lekker in hun vel zitten.
De Jeugdgezondheid meet lengte en gewicht van kinderen en jongeren op diverse momenten tijdens hun ontwikkeling. Op basis van deze metingen wordt bepaald hoeveel jeugdigen een gezond gewicht hebben en hoeveel daar onder of boven zitten. Jeugdigen die geen gezond gewicht hebben, krijgen extra aandacht van de Jeugdgezondheid.
Door de coronapandemie kon Jeugdgezondheid in 2020 niet alle onderzoeken uitvoeren. De lockdowns in het begin van het jaar belemmerden de uitvoering van vrijwel alle onderzoeken. Cijfers over het schooljaar 2019-2020 zijn daardoor niet betrouwbaar en worden niet gepubliceerd. Ook in het schooljaar 2020-2021 zijn onderzoeken uitgevallen door corona. De cijfers over dit schooljaar zijn daardoor wat minder betrouwbaar.
Gewicht in de gemeente Bronckhorst
In de gemeente Bronckhorst is in de jaren 2020-2022 8% van de 4/5-jarigen, 17% van de 9/10-jarigen en 17% van de 13/14-jarigen te zwaar; zij hebben overgewicht of obesitas. Eén tot 2% van de jeugdigen heeft ernstig ondergewicht.
In de gemeente Bronckhorst is het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas kleiner dan dat in de Achterhoek en in Noord- en Oost-Gelderland. Het aandeel jeugdigen met ernstig ondergewicht is gelijk aan dat in de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | ||
| overgewicht of obesitas | 4/5-jarigen | 8% | 11% | 11% |
| 9/10-jarigen | 17% | 18% | 17% | |
| 13/14-jarigen | 17% | 16% | 17% | |
| ernstig ondergewicht | 4/5-jarigen | 2% | 2% | 2% |
| 9/10-jarigen | 1% | 1% | 1% | |
| 13/14-jarigen | 2% | 2% | 2% | |
| Bronnen: GGD NOG; CJG Apeldoorn; GGD Gelderland-Midden; GGD IJsselland Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
||||
Meer cijfers over gewicht in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers Jeugdgezondheidszorg.
Trends
In de Achterhoek vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas geen duidelijke trend tussen de schooljaren 2016-2017 en 2021-2022. Bij de andere leeftijdsgroepen zijn de metingen tussen schooljaar 2016-2017 en 2018-2019 op een andere leeftijd gedaan dan vanaf het schooljaar 2020-2021. Aangezien het aandeel jeugdigen dat te zwaar is samenhangt met de leeftijd, is voor deze groepen geen trend te bepalen.
In de gemeente Bronckhorst vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas geen duidelijke trend tussen de schooljaren 2016-2017 en 2021-2022.
¹: De metingen zijn uitgevoerd onder 5/6-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 4/5-jarigen.
²: De metingen zijn uitgevoerd onder 12/13-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 13/14-jarigen.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Meisjes van 4/5 jaar hebben vaker overgewicht of obesitas dan jongens van die leeftijd.
Meisjes van 9/10 jaar hebben vaker overgewicht of obesitas dan jongens van die leeftijd.
4/5-jarigen hebben minder vaak overgewicht of obesitas dan de andere leeftijdsgroepen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 7% in de gemeente Oost Gelre tot 14% in de gemeente Zutphen. Het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Heerde tot 24% in de gemeente Oldebroek. Het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Hattem tot 22% in de gemeente Nunspeet.
De gemeente Bronckhorst hoort bij de gemeenten die gunstig scoren wat betreft het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas (8%). De gemeente Bronckhorst scoort gemiddeld wat betreft het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas (17%) en wat betreft het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas (17%).
Zie ook
Bronnen
- Voedingscentrum
- BMI berekenen
- https://www.voedingscentrum.nl/bmi
- december 2023
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Loketgezondleven.nl
- Kennisoverzicht GALA - RIVM
- https://www.loketgezondleven.nl/gala-spuk/kennisoverzicht-GALA
- december 2023
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
- GGD Noord- en Oost-Gelderland, afdeling Jeugdgezondheid.
Overgewicht bij volwassenen is bepaald met de Body Mass Index (BMI). De BMI geeft de verhouding aan tussen lengte en gewicht. De gebruikte gegevens zijn op basis van zelfrapportage. Hierdoor wordt het werkelijke percentage volwassenen met overgewicht mogelijk onderschat.
Gewicht in de gemeente Bronckhorst
In de gemeente Bronckhorst heeft in 2022 2% van de volwassenen ondergewicht en 43% een normaal gewicht. Daarnaast heeft 39% matig overgewicht en 16% ernstig overgewicht.
De gemeente Bronckhorst verschilt niet (significant) van de Achterhoek en regio Noord- en Oost-Gelderland wat betreft gewicht.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 2% | 2% | 2% |
| Normaal gewicht | 43% | 46% | 47% |
| Matig overgewicht | 39% | 35% | 35% |
| Ernstig overgewicht | 16% | 18% | 16% |
| Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.
Trends
Het aandeel volwassenen dat matig overgewicht heeft in de gemeente Bronckhorst lijkt te stijgen tussen 2020 en 2022, maar deze trend is niet significant. Het aandeel volwassenen dat ernstig overgewicht heeft lijkt ook iets te stijgen, maar ook deze trend is niet significant.
In de Achterhoek lijkt het aandeel volwassenen dat matig overgewicht heeft ongeveer gelijk gebleven tussen 2020 en 2022. Het aandeel volwassenen dat ernstig overgewicht heeft lijkt verder te stijgen tussen 2020 en 2022, maar deze trend is niet significant.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen. Vrouwen hebben vaker ernstig overgewicht in vergelijking met mannen.
Naarmate de leeftijd toeneemt, komen matig en ernstig overgewicht vaker voor. Bij 18 t/m 34 jarigen komt overgewicht minder vaak voor dan bij oudere volwassenen.
Naarmate de sociaaleconomische positie (SEP) lager is, komt ernstig overgewicht vaker voor.
Onder alleenwonende volwassenen komt ernstig overgewicht vaker voor dan onder samenwonende volwassenen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel volwassenen met matig overgewicht loopt uiteen van 31% in de gemeente Doetinchem tot 40% in de gemeente Oldebroek. De gemeente Bronckhorst behoort met 39% tot de gemeenten die ongunstig scoren.
Het aandeel volwassenen met ernstig overgewicht loopt uiteen van 10% in de gemeente Lochem tot 21% in de gemeente Doetinchem. De gemeente Bronckhorst behoort met 16% tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Voedingscentrum
- BMI berekenen
- https://www.voedingscentrum.nl/bmi
- december 2023
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Loketgezondleven.nl
- Kennisoverzicht GALA - RIVM
- https://www.loketgezondleven.nl/gala-spuk/kennisoverzicht-GALA
- december 2023
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
Gewicht in de gemeente Bronckhorst
In de gemeente Bronckhorst heeft in 2022 2% van de 65-plussers ondergewicht en 45% een normaal gewicht. Daarnaast heeft 40% matig overgewicht en 14% ernstig overgewicht.
De gemeente Bronckhorst verschilt niet (significant) van de Achterhoek en regio Noord- en Oost-Gelderland wat betreft gewicht onder 65-plussers.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 2% | 1% | 1% |
| Normaal gewicht | 45% | 40% | 42% |
| Matig overgewicht | 40% | 42% | 40% |
| Ernstig overgewicht | 14% | 17% | 17% |
| Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.
Trends
In Bronckhorst lijkt het aandeel 65-plussers dat matig overgewicht en het aandeel 65-plussers dat ernstig overgewicht heeft licht af te nemen tussen 2016 en 2022, maar deze verschillen zijn niet significant. In de Achterhoek is het aandeel ouderen met matig overgewicht en het aandeel ouderen met ernstig overgewicht ook ongeveer constant gebleven.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Er is geen significant verschil tussen de leeftijdsgroepen wat betreft het vóórkomen van matig en ernstig overgewicht.
Ernstig overgewicht komt vaker voor naarmate de sociaaleconomische positie (SEP) lager is.
Bij alleenwonende 65-plussers komt matig en ernstig overgewicht even vaak voor als bij samenwonende 65-plussers.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 65-plussers met matig overgewicht loopt uiteen van 36% in de gemeente Epe tot 46% in de gemeente Berkelland. De gemeente Bronckhorst (40%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.
Het aandeel 65-plussers met ernstig overgewicht loopt uiteen van 12% in de gemeente Lochem tot 21% in de gemeente Aalten. De gemeente Bronckhorst (14%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.
Zie ook
Bronnen
- Voedingscentrum
- BMI berekenen
- https://www.voedingscentrum.nl/bmi
- december 2023
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Loketgezondleven.nl
- Kennisoverzicht GALA - RIVM
- https://www.loketgezondleven.nl/gala-spuk/kennisoverzicht-GALA
- december 2023
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
