Extra informatie
Zelfredzaamheid
Zelfredzaamheid is het vermogen van mensen om zichzelf te redden op alle levensterreinen met zo min mogelijk professionele ondersteuning en zorg. Zelfredzaamheid is een belangrijke bouwsteen voor het welbevinden. Het wordt beïnvloed door factoren binnen en buiten de persoon.
Factoren binnen de persoon zijn psychisch en functioneel van aard. Het gaat hierbij om persoonlijkheid, weerbaarheid, denkvermogen en lichamelijke mogelijkheden.
Factoren buiten de persoon zijn de fysieke en sociale omgeving. Zo biedt een levensloopbestendige woning de mogelijkheid om langer zelfstandig te blijven wonen. Veilige looproutes met voldoende rustpunten en voorzieningen in de buurt kunnen bijvoorbeeld de mobiliteit bevorderen. De sociale omgeving kan iemand ondersteunen bij bijvoorbeeld praktische zaken, als de administratie, huishoudelijk werk of vervoer.
Zelfredzaamheid komt in gevaar bij lichamelijke, psychische of cognitieve beperkingen. Naarmate de leeftijd toeneemt, krijgen mensen meer beperkingen. Hierdoor kunnen onder andere het uitvoeren van dagelijkse bezigheden en het onderhouden van contacten lastiger worden. Beperkingen kunnen ook leiden tot afhankelijkheid van anderen, bijvoorbeeld voor ondersteuning bij persoonlijke verzorging, het huishouden of vervoer. Wanneer deze zorg en ondersteuning niet (geheel) vanuit het eigen netwerk gegeven kan worden, is professionele zorg en ondersteuning nodig.
Zelfzaamheid in de gemeente Bronckhorst
In 2020 heeft in de gemeente Bronckhorst bijna een op de vijf zelfstandig wonende 65-plussers één of meer lichamelijke beperkingen. Mobiliteitsbeperkingen komen het meest voor (14%). Daarnaast heeft 5% van de 65-plussers een gehoorbeperking en 3% een gezichtsbeperking. Een op de vijf 65-plussers kan één of meer huishoudelijke activiteiten niet geheel zelfstandig uitvoeren.
Het percentage 65-plussers met lichamelijke beperkingen, een gehoorbeperking, een gezichtsbeperking en mobiliteitsbeperkingen, is in de gemeente Bronckhorst lager dan het gemiddelde in de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Heeft beperking(en) | 18% | 25% | 25% |
| Heeft gehoorbeperking(en) | 5% | 7% | 7% |
| Heeft gezichtsbeperking(en) | 3% | 6% | 6% |
| Heeft mobiliteitsbeperking(en) | 14% | 19% | 19% |
| Kan 1 of meer huishoudelijke activiteiten niet geheel zelfstandig uitvoeren | 21% | 25% | 23% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over zelfredzaamheid in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
Het aandeel 65-plussers met lichamelijke beperkingen in de Achterhoek lijkt iets afgenomen tussen 2016 en 2020, maar deze trend is niet significant. Het aandeel 65-plussers dat hulp nodig heeft bij huishoudelijke activiteiten is ongeveer gelijk gebleven in de Achterhoek sinds 2016.
In de gemeente Bronckhorst is het aandeel 65-plussers met lichamelijke beperkingen gedaald in de periode van 2016 tot 2020. Het aandeel 65-plussers dat hulp nodig heeft bij huishoudelijke activiteiten lijkt ook licht afgenomen in de gemeente Bronckhorst sinds 2016, maar deze trend is niet significant.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Vrouwen hebben vaker een beperking met horen, zien of mobiliteit dan mannen. Mannen hebben daarentegen vaker moeite met het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten dan vrouwen.
75-plussers hebben vaker een lichamelijke beperking en vaker hulp nodig bij huishoudelijke activiteiten dan 65-74-jarigen.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) hoger is, is het aandeel 65-plussers met een beperking kleiner en heeft een kleiner deel van de 65-plussers hulp nodig bij huishoudelijke activiteiten.
Alleenwonende 65-plussers hebben vaker één of meer beperkingen en vaker moeite met het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten dan 65-plussers die met minimaal één persoon samenwonen.
Zelfredzaamheid in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 65-plussers met minimaal één lichamelijke beperking varieert van 18% in de gemeente Bronckhorst tot 32% in de gemeente Montferland. De gemeente Bronckhorst behoort daarmee tot de gemeenten die gunstig scoren.
Het aandeel 65-plussers dat hulp nodig heeft bij het uitvoeren van huishoudelijke activiteiten, varieert van 19% in de gemeente Zutphen tot 30% in de gemeente Montferland. De gemeente Bronckhorst behoort met 21% tot de gemeenten die gunstig scoren.
Zie ook
Bronnen
- Jansen, B
- Handreiking zelfredzaamheid voor verpleegkundigen
- Utrecht, Vilans, 2013.
- Leeuwen M van, Kesteren J van
- Zelfredzaamheid van ouderen
- Den Haag: Netwerk Ouderenzorg Haaglanden, 2011.
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
