Lichamelijke activiteit

Lichamelijke activiteit verbetert de kwaliteit van leven en is goed voor de gezondheid. Onder matig intensief bewegen vallen activiteiten zoals fietsen, stevig wandelen of trampolinespringen. Deze activiteiten verlagen het risico op hartziekten, diabetes, beroerte, depressie, botontkalking en vroegtijdig overlijden. Daarnaast verlaagt matig intensief bewegen ook het risico op verschillende soorten kanker. Intensief bewegen, zoals hardlopen, voetballen of tennis, verbetert daarnaast de conditie van het hart en de longen. 

In 2017 zijn nieuwe beweegrichtlijnen gemaakt. Deze zijn eind 2017 door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Zorg aangenomen. In de nieuwe beweegrichtlijn staat dat kinderen dagelijks minstens één uur matig intensief lichamelijk actief moeten zijn. Daarnaast moeten ze ook minimaal drie keer per week spier- en botversterkende activiteiten doen en moeten ze voorkomen om veel te zitten. Verder wordt geadviseerd om veel zitten te voorkomen. In 2021 zaten kinderen gemiddeld 7 uur en 12 minuten per dag; school is voor kinderen de belangrijkste zitactiviteit.

Een richtlijn die ouders kunnen gebruiken om oogproblemen te voorkomen is de 20-20-2 richtlijn: na 20 minuten dichtbij kijken (bijvoorbeeld beeldschermgebruik), 20 seconden in de verte kijken en daarnaast minimaal twee uur per dag naar buiten. Door deze richtlijn te hanteren kan ook het beeldschermgebruik van kinderen verminderd worden.

Lichamelijke activiteit in de gemeente Zutphen

In de gemeente Zutphen beweegt in 2021 42% van de kinderen minstens één uur per dag. Daarnaast is 79% van de kinderen lid van een sportvereniging. Aan de andere kant blijkt dat 28% van de kinderen elke dag meer dan twee uur tv kijkt of computert.

De gemeente Zutphen verschilt niet significant van Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland voor deze onderwerpen.

Lichamelijke activiteit van kinderen, 2021
  Gemeente Zutphen Midden-IJssel/Oost-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland
Beweegt minstens 1 uur per dag 42% 37% 38%
Is lid van een sportvereniging 79% 77% 77%
Wekelijks > 14 uur tv kijken of computeren 28% 29% 30%
Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven

Trends

K lichamelijke activiteit Zutphen

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe en de gemeente Zutphen is het aandeel kinderen dat lid is van een sportvereniging en het aandeel kinderen dat wekelijks meer dan veertien uur tv kijkt of computert stabiel gebleven.

Verschil tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe

K lichamelijke activiteit Midden-IJsselOost-Veluwe

Jongens bewegen vaker minstens één uur per dag dan meisjes.

Oudere kinderen zijn vaker lid van een sportvereniging, maar besteden ook vaker meer dan veertien uur per week aan tv kijken of computeren dan jongere kinderen. Daarnaast bewegen vier- tot en met zevenjarige kinderen vaker minstens één uur per dag dan acht- tot twaalfjarige kinderen.

Kinderen uit een gezin met een hoge sociaaleconomische status zijn vaker lid van een sportvereniging en besteden minder vaak meer dan veertien uur per week aan tv kijken of computeren dan kinderen uit een gezin met een lage sociaaleconomische status.

Lichamelijke activiteit in Noord- en Oost-Gelderland

Kinderen (4-12 jaar) die bewegen

Het aandeel kinderen dat minstens één uur per dag beweegt, loopt uiteen van 34% in de gemeente Harderwijk tot 48% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Zutphen (42%) hoort bij de gemeenten die gemiddeld scoort.

Het aandeel kinderen dat lid is van een sportvereniging loopt uiteen van 61% in gemeente Nunspeet tot 87% in gemeente Oost Gelre. De gemeente Zutphen (79%) hoort bij de gemeenten die gunstig scoort.

Het aandeel kinderen dat wekelijks meer dan veertien uur tv kijkt of computert, loopt uiteen van 20% in gemeente Nunspeet tot 37% in gemeente Oude IJsselstreek. De gemeente Zutphen (28%) hoort bij de gemeenten die gemiddeld scoort.

Beeldschermgebruik bij kinderen (0-12 jaar) Kinderen (4-12 jaar) die lid zijn van een sportvereniging

Volgens de beweegrichtlijn moeten jongeren tot 18 jaar dagelijks minimaal een uur matig intensief bewegen. Vanaf 18 jaar is de richtlijn om wekelijks minimaal 2,5 uur aan matig intensieve inspanning moeten doen verspreid over meerdere dagen.

Daarnaast wordt in de beweegrichtlijn geadviseerd aan jongeren tot 18 jaar om minstens drie keer per week spier- en botversterkende oefeningen te doen. Vanaf 18 jaar is de richtlijn om dit minimaal twee keer per week te doen.

De beweegrichtlijnen zijn vooral gericht op het onderhouden van gezondheid op de lange termijn.

Lichamelijke activiteit in de gemeente Zutphen

Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers) 

In de gemeente Zutphen beweegt in 2021 16% van de middelbare scholieren dagelijks minimaal een uur en is 89% wekelijks actief in de vrije tijd. In 2019 was 73% van de middelbare scholieren lid van een sportvereniging.

De lichamelijke activiteit van middelbare scholieren in de gemeente Epe is vergelijkbaar met die in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Nederland.

Lichamelijke activiteit middelbare scholieren, 2021
  Gemeente Zutphen Midden-IJssel/Oost-Veluwe Nederland
Beweegt iedere dag minimaal een uur  16% 17% 16%
Is wekelijks actief (sport/bewegen) in de vrije tijd 89% 89% 88%
Is lid van een sportvereniging * 73% 72% -
- : Geen gegevens beschikbaar
* : Cijfers uit Gezondheidsmonitor Jeugd 2019; niet nagevraagd in 2021
Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven

Jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) 

In 2022 beweegt 61% van de jongvolwassenen in de gemeente Zutphen minstens vijf dagen per week minimaal 30 minuten. Daarnaast sport 58% minstens twee keer per week. Ruim de helft van de jongvolwassenen is lid van een sportclub, sportvereniging of heeft een (online) sportabonnement.

De gemeente Zutphen verschilt hierin niet significant van Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.

Lichamelijke activiteit jongvolwassenen, 2022
  Gemeente Zutphen Midden-IJssel/Oost-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland
Beweegt minstens 5 dagen per week minimaal 30 minuten  61%  58% 58%
Sport minimaal 2 keer per week  58%  58% 59%
Is lid van sportclub, sportvereniging of heeft een (online) sportabonnement 55%  55% 57%
Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven

Meer gegevens over lichamelijke activiteit in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij ‘Zie ook’, Cijfers Gezondheidsmonitor Jeugd en Cijfers Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen. 

Trends

J lichamelijke activiteit Zutphen

Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)

In de gemeente Zutphen is het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks minimaal een uur beweegt tussen 2011 en 2021 niet significant veranderd. Het aandeel middelbare scholieren dat lid is van een sportvereniging is tussen 2011 en 2019 niet significant veranderd.

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks minimaal een uur beweegt niet significant veranderd tussen 2011 en 2021. Het aandeel middelbare scholieren dat lid is van een sportvereniging is niet significant veranderd tussen 2011 en 2015 en toegenomen tussen 2015 en 2019.

 JV lichamelijke activiteit ZutphenJongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) 

In de gemeente Zutphen is het aandeel jongvolwassenen dat minstens vijf dagen per week minimaal 30 minuten beweegt tussen 2019 en 2022 afgenomen. Het aandeel jongvolwassenen dat twee of meer dagen per week sport is tussen 2019 en 2022 niet veranderd.

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is het aandeel jongvolwassenen dat minstens vijf dagen per week minimaal 30 minuten beweegt tussen 2019 en 2022 eveneens afgenomen. Het aandeel jongvolwassenen dat twee of meer dagen per week sport is tussen 2019 en 2022 niet veranderd.

 

Verschil tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe

J lichamelijke activiteit Midden-IJssel Oost-Veluwe

Middelbare scholieren 

Jongens zijn vaker lid van een sportvereniging dan meisjes.

Er is geen verschil in het aandeel tweede- en vierdeklassers dat lid is van een sportvereniging of dat dagelijks minimaal een uur beweegt.

Havo/vwo’ers zijn vaker lid van een sportvereniging dan vmbo’ers.

 

Jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) 

Mannen bewegen vaker minstens vijf dagen per week 30 minuten dan vrouwen.

Jongvolwassenen die havo, vwo, hbo of wo hebben afgerond of volgen, zijn vaker lid van een sportclub, sportvereniging of hebben vaker een (online) sportabonnement dan jongvolwassenen die geen opleiding hebben afgerond of praktijkonderwijs of (v)mbo hebben afgerond of volgen.

 

 

Lichamelijke activiteit in Noord- en Oost-Gelderland

Middelbare scholieren

Het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks minimaal een uur beweegt, loopt uiteen van 11% in de gemeente Oldebroek tot 25% in de gemeente Lochem. De gemeente Zutphen (16%) hoort bij de gemeenten met de gemiddelde scores.

Het aandeel dat lid is van een sportvereniging loopt uiteen van 52% in de gemeente Nunspeet tot 83% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Zutphen (73%) hoort bij de gemeenten met de gunstige scores.

 

J NNGBJ lid sportvereniging

Jongvolwassenen (16 t/m 25 jaar) 

Het aandeel jongvolwassenen dat minstens vijf dagen per week minimaal 30 minuten beweegt, loopt uiteen van 46% in de gemeente Oude IJsselstreek tot 64% in de gemeente Doetinchem. De gemeente Zutphen (61%) hoort bij de gemeenten met een gunstige score.

Het aandeel jongvolwassenen dat lid is van een sportclub, sportvereniging of een (online) sportabonnement heeft, loopt uiteen van 47% in de gemeente Ermelo tot 67% in de gemeente Aalten. De gemeente Zutphen (55%) hoort bij de gemeenten met een gemiddelde score.

 

JV lid sportvereniging

JV beweegnorm

Bronnen

  • Gezondheidsraad
  • Beweegrichtlijnen 2017
  • Den Haag: Gezondheidsraad, 2017

Volgens de Beweegrichtlijnen 2017 zouden volwassenen wekelijks tenminste 2,5 uur matig intensief moeten bewegen verspreid over diverse dagen. Ook wordt aanbevolen om minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te doen. Verder wordt geadviseerd om veel stilzitten te voorkomen.

Lichamelijke activiteit in de gemeente Zutphen

In de gemeente Zutphen voldoet in 2022 bijna de helft van de volwassenen aan de beweegrichtlijn 2017. Ruim de helft volwassenen beweegt minstens 150 minuten per week matig intensief en 81% van de volwassenen doet minstens twee keer per week bot- en spierversterkende activiteiten. 56% van de volwassenen sport minstens één keer per week.

In de gemeente Zutphen bewegen volwassenen ongeveer evenveel als in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.

Lichamelijke activiteit 18-64-jarigen, 2022
  Gemeente Zutphen Midden-IJssel/Oost-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland
Voldoet aan de beweegrichtlijn1 48% 50% 50%
Beweegt minstens 150 minuten per week 54% 58% 58%
Doet minimaal 2 keer per week bot- en spierversterkende activiteiten 81% 81% 80%
Sport minimaal 1 keer per week 56% 59% 58%
1 : Minstens 150 minuten per week matig intensieve inspanning en minstens 2 keer per week bot- en spierversterkende activiteiten
Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven

Meer gegevens over lichamelijke activiteit in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.

Trends

V lichamelijke activiteit Zutphen

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe zien we ten opzichte van 2020 een daling in het aandeel volwassenen dat voldoet aan de beweegrichtlijn. In de gemeente Zutphen zien we deze daling ook.

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe was er tussen 2016 en 2020 een daling in het aandeel volwassenen dat minimaal 1 keer per week sport. Het aandeel lijkt in 2022 iets te zijn toegenomen ten opzichte van 2020, maar dit verschil is niet significant. In de gemeente Zutphen blijft het aandeel stabiel.

Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe

V lichamelijke activiteit MIJOV

Vrouwen voldoen even vaak aan de beweegrichtlijn en sporten even vaak wekelijks als mannen.

Naarmate de leeftijd toeneemt, neemt het percentage volwassenen dat ten minste eens per week sport af.

Volwassen met een gemiddelde of hoge sociaaleconomische positie (SEP) sporten vaker wekelijks dan volwassenen met een lage SEP.

Volwassenen die alleen wonen voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijn en sporten minder vaak wekelijks dan volwassenen die met minimaal één persoon samenwonen.

Lichamelijke activiteit volwassenen in Noord- en Oost-Gelderland

Het aandeel volwassenen dat voldoet aan de beweegrichtlijn, loopt uiteen van 44% in de gemeente Elburg tot 58% in de gemeente Ermelo. De gemeente Zutphen (48%) behoort tot de gemeenten die ongunstig scoren.

Het percentage volwassenen dat minstens één dag per week sport, loopt uiteen van 48% in de gemeente Oldebroek tot 66% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Zutphen (56%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.

V voldoet aan NNGBV sport minstens een dag per week

Bronnen

  • Gezondheidsraad
  • Beweegrichtlijnen 2017
  • Den Haag: Gezondheidsraad, 2017

De beweegrichtlijn 2017 stelt dat 65-plussers minstens 150 minuten per week matig inspannend actief moeten zijn, verspreid over meerdere dagen. Daarnaast moeten 65-plussers minstens twee keer per week spier- en botversterkende activiteiten uitvoeren, in combinatie met balansoefeningen. De beweegrichtlijn is een minimumrichtlijn om mensen te motiveren in beweging te komen. Voor mensen die voldoen aan de richtlijn geldt dat meer bewegen nog beter is. 

Lichamelijke activiteit in de gemeente Zutphen

In de gemeente Zutphen voldoet in 2022 43% van de 65-plussers aan de beweegrichtlijn 2017. Ruim de helft van de 65-plussers beweegt minstens 150 minuten per week matig intensief en driekwart van de 65-plussers doet minstens twee keer per week bot- en spierversterkende activiteiten. 9% van de ouderen beoefent minstens 1 keer per week activiteiten waarmee de balans getraind wordt. 44% van de ouderen sport minstens één keer per week.

In de gemeente Zutphen bewegen 65-plussers ongeveer evenveel als in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.

Lichamelijke activiteit 65-plussers, 2022
  Gemeente Zutphen Midden-IJssel/Oost-Veluwe Noord- en Oost-Gelderland
Voldoet aan de beweegrichtlijn1 43% 41% 41%
Beweegt minstens 150 minuten per week 52% 50% 51%
Doet minimaal 2 keer per week bot- en spierversterkende activiteiten 76% 73% 73%
Doet minstens 2 keer per week balansoefeningen 9% 9% 8%
Sport minimaal 1 keer per week 44% 39% 39%
1: Minstens 150 minuten per week matig intensieve inspanning en minstens 2 keer per week bot- en spierversterkende activiteiten
Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven.

Meer gegevens over lichamelijke activiteit in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.

 

Trends

O lichamelijke activiteit Apeldoorn

In Midden-IJssel/Oost-Veluwe zien we dat het aandeel ouderen dat voldoet aan de beweegrichtlijn tussen 2016-2022 stabiel blijft. Ook in de gemeente Zutphen blijft het aandeel stabiel.

Het aandeel ouderen dat minimaal één keer per week sport lijkt in Midden-IJssel/Oost-Veluwe iets te zijn toegenomen tussen 2020 en 2022, maar deze toename is niet significant. Ook in de gemeente Zutphen zien we een lichte toename, maar deze is ook niet significant.

Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe

O lichamelijke activiteit MIJOV

Vrouwen voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijn dan mannen.

Mensen van 65 tot en met 74 jaar voldoen vaker aan de beweegrichtlijn en sporten vaker dan 75-plussers.

Ouderen met een gemiddelde of hoge sociaaleconomische positie (SEP) voldoen vaker aan de beweegrichtlijn dan ouderen met een lage SEP. Naarmate de SEP toeneemt, neemt ook het percentage ouderen dat wekelijks sport toe.

Ouderen die alleen wonen voldoen minder vaak aan de beweegrichtlijn en sporten minder vaak minimaal één keer per week dan ouderen die met minimaal één persoon samenwonen.

 

Lichamelijke activiteit in Noord- en Oost-Gelderland

Het aandeel ouderen dat voldoet aan de beweegrichtlijn, loopt uiteen van 33% in de gemeente Oldebroek tot 47% in de gemeente Winterswijk. De gemeente Zutphen (43%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.

Het percentage ouderen dat minstens één dag per week sport, loopt uiteen van 29% in de gemeente Oldebroek tot 46% in de gemeente Doetinchem. De gemeente Zutphen (44%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.

O voldoet aan NNGBO is inactief

Bronnen

  • Gezondheidsraad
  • Beweegrichtlijnen 2017
  • Den Haag: Gezondheidsraad, 2017