Extra informatie
Alcoholgebruik
Alcohol is het meest gebruikte genotmiddel in Nederland. Ruim driekwart van de volwassenen in Nederland drinkt wel eens alcohol. Het beginnen met drinken van alcohol gebeurt soms al in de pubertijd; bijna de helft van de 12-16 jarigen geeft aan ooit wel eens alcohol te hebben gedronken.
Het drinken van (veel) alcohol verhoogt de kans op verschillende soorten kanker, leverziektes, hersenschade en -ziektes en hart- en vaatziekten. Hoe vaker en meer men drinkt, hoe groter de risico’s.
Om schadelijk alcoholgebruik te verminderen en voorkomen is het thema problematisch alcoholgebruik opgenomen in het Nationaal Preventieakkoord.
Jongeren zijn extra kwetsbaar als het gaat om alcohol drinken. Zij drinken sneller te veel, zijn sneller ‘onder invloed’ en verliezen sneller hun bewustzijn. Er zijn aanwijzingen dat alcohol hun hersenontwikkeling verstoort. Jongeren die veel drinken, raken vaker (ongewenst) zwanger. Daarnaast speelt alcohol een grote rol bij crimineel gedrag, agressie, angst, suïcide gedrag en studieproblemen. Jongeren die op vroege leeftijd drinken, lopen bovendien in hun latere leven een hoger risico op het ontwikkelen van een alcoholprobleem.
De mening van ouders over het alcoholgebruik van jongeren is van invloed op het drinkgedrag van hun kind. Ouders kunnen via normen en regels bijdragen aan het uitstellen van het eerste alcoholgebruik van hun kinderen. Daarnaast drinken jongeren vaak minder als ouders strengere regels hanteren over alcoholgebruik en als er veel steun en toezicht van ouders wordt ervaren. Behalve de mening van ouders zijn er nog andere factoren die van invloed kunnen zijn op het alcoholgebruik van jongeren. Deze factoren zijn de sociale normen, vrienden, het hebben van problemen, opleiding, gezinssamenstelling en de persoonlijkheid.
De overheid wil jongeren tegen de gevaren van alcohol beschermen. In 2014 is de leeftijdsgrens voor het in bezit hebben en drinken van alcohol verhoogt van 16 naar 18 jaar. Campagnes als ‘NIX18: niet roken en drinken onder de 18 jaar’ en ‘Dranquilo’ moeten jongeren en ouders meer bewust maken van de gevaren van alcohol.
De Gezondheidsraad adviseert 18-plussers om geen alcohol te drinken of in ieder geval niet meer dan één glas per dag te drinken.
Alcoholgebruik in de gemeente Bronckhorst
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
In de gemeente Bronckhorst heeft in 2021 41% van de middelbare scholieren ooit alcohol gedronken (een heel glas of meer) en heeft 42% recent alcohol gedronken. Daarnaast is 31% recent bingedrinker. In 2019 stemde 32% van de ouders in met het alcoholgebruik.
Het aandeel middelbare scholieren dat ooit alcohol heeft gedronken (een heel glas of meer), recent alcohol heeft gedronken of recent bingedrinker is, is groter in de gemeente Bronckhorst dan in Nederland.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Nederland | |
| Heeft ooit alcohol gedronken (een heel glas of meer) | 41% | 40% | 31% |
| Heeft recent alcohol gedronken | 42% | 38% | 29% |
| Is recent bingedrinker | 31% | 29% | 20% |
| Ouders stemmen in met het alcoholgebruik * | 32% | 32% | - |
| - : Geen gegevens beschikbaar * : Cijfers uit Gezondheidsmonitor Jeugd 2019; niet nagevraagd in 2021 Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
|||
Jongvolwassenen (18-25 jaar)
Van de jongvolwassen in de gemeente Bronckhorst drinkt 15% niet of maximaal 1 glas per dag. Aan de andere kant is 25% van de jongvolwassenen in de gemeente Bronckhorst een zware drinker.
In de gemeente Bronckhorst is het alcoholgebruik van jongvolwassenen vergelijkbaar met de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | ||
| Drinkt niet of maximaal 1 glas per dag (norm volwassenen) | Jongvolwassenen | 15% | 15% | 20% |
| Is een zware drinker | Jongvolwassenen | 25% | 31% | 29% |
| - : Geen gegevens beschikbaar Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. |
||||
Meer gegevens over alcoholgebruik in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij ‘Zie ook’, Cijfers jongeren 2019.
Trends
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
In de gemeente Bronckhorst is het aandeel middelbare scholieren dat recent alcohol heeft gedronken tussen 2015 en 2021 toegenomen. Het aandeel middelbare scholieren dat recent bingedrinker is, is tussen 2011 en 2019 afgenomen en tussen 2019 en 2021 toegenomen.
In de Achterhoek is het aandeel middelbare scholieren dat recent alcohol heeft gedronken tussen 2019 en 2021 toegenomen. Het aandeel middelbare scholieren dat recent bingedrinker is, is tussen 2011 en 2015 afgenomen en tussen 2015 en 2021 toegenomen.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Middelbare scholieren
Er is geen verschil tussen jongens en meisjes wat betreft het aandeel recent alcoholgebruikers en recente bingedrinkers.
Onder vierdeklassers is het aandeel recente alcoholgebruikers en recente bingedrinkers groter dan onder tweedeklassers.
Onder vmbo’ers is het aandeel recente alcoholgebruikers en recente bingedrinkers groter dan onder havo/vwo’ers.
Jongvolwassenen
Bij mannen is het aandeel zware drinkers groter dan onder vrouwen.
Er is geen verschil in het aandeel zware drinkers tussen praktisch en theoretisch opgeleide jongvolwassenen.
Alcoholgebruik in Noord- en Oost-Gelderland
Middelbare scholieren
Het aandeel middelbare scholieren dat recent alcohol heeft gedronken, loopt uiteen van 23% in de gemeente Elburg tot 46% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Bronckhorst (42%) hoort bij de gemeenten met de ongunstige scores.
Het aandeel recente bingedrinkers loopt uiteen van 16% in de gemeente Ermelo tot 39% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Bronckhorst (31%) hoort bij de gemeenten met de ongunstige scores.
Jongvolwassenen
Het aandeel jongvolwassenen dat een zware drinker is loopt uiteen van 20% in de gemeente Oldebroek tot 46% in de gemeente Voorst. De gemeente Bronckhorst (25%) hoort bij de gemeenten met de gunstige scores.
Zie ook
Bronnen
- Trimbos instituut
- Cijfers alcoholgebruik jongeren
- Trimbos instituut
- Cijfers alcoholgebruik volwassenen
- https://www.trimbos.nl/kennis/alcohol-in-cijfers/cijfers-alcoholgebruik-volwassenen/
- Trimbos instituut
- Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
- https://www.trimbos.nl/kennis/preventieakkoord-problematisch-alcoholgebruik/
- Rijksoverheid
- Alcohol voor jongeren extra schadelijk
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/alcohol/jongeren-en-alcohol
- Gezondheidsraad
- Richtlijnen goede voeding 2015
- Trimbos-instituut
- Alcoholinfo.nl
- https://www.alcoholinfo.nl/
- Trimbos instituut
- Gezondheidsrisico’s van alcohol bij jongeren en maatschappelijke kosten
- https://www.trimbos.nl/kennis/alcohol-en-de-hersenen/gezondheidsrisicos-van-alcohol-bij-jongeren-en-maatschappelijke-kosten/
- Trimbos instituut
- Opvattingen en rol van ouders
- https://www.nationaledrugmonitor.nl/alcohol-opvattingen-en-rol-van-ouders/
- Van Hasselt N
- Preventie van schadelijk alcoholgebruik en drugsgebruik onder jongeren
De alcoholrichtlijn voor volwassenen van de Gezondheidsraad (2015) luidt om geen alcohol te drinken of in elk geval niet meer dan één glas per dag. Dit advies is bedoeld om chronische ziekten te voorkomen.
Alcoholgebruik in de gemeente Bronckhorst
In 2020 voldoet in de gemeente Bronckhorst 34% van de volwassenen tot 65 jaar aan de norm voor alcoholgebruik. Eén op de zeven volwassenen is een zware drinker.
In de gemeente Bronckhorst zijn relatief meer volwassenen zware drinkers dan gemiddeld in de regio Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Voldoet aan de norm voor alcoholgebruik | 34% | 34% | 40% |
| Is een zware drinker | 11% | 12% | 10% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over alcoholgebruik in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
In de Achterhoek neemt het aandeel volwassenen dat voldoet aan de alcoholnorm significant toe van 2012 naar 2020. De groep volwassenen die een zware drinker is neemt af, maar deze trend is niet significant.
In de gemeente Bronckhorst stijgt het aandeel volwassenen dat voldoet aan de alcoholnorm in de periode 2012-2020, maar deze trend is niet significant. Het aandeel volwassenen dat een zware drinker is dealt significant in deze periode.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Vrouwen voldoen vaker aan de alcoholnorm en zijn minder vaak zware drinkers dan mannen.
Volwassenen vanaf 35 jaar voldoen vaker aan de alcoholnorm dan volwassenen tussen de 18 en 34 jaar. Het aandeel zware drinkers is onder jongvolwassenen (tot 35 jaar) twee keer zo groot als bij de oudere leeftijdsgroepen (35 – 65 jaar).
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, voldoen volwassenen minder vaak aan de alcoholnorm.
Onder volwassenen die alleen wonen is het aandeel zware drinkers bijna twee keer zo groot als onder volwassenen die samen wonen.
Alcoholgebruik in Noord- en Oost-Gelderland
De kaarten laten zien dat het alcoholgebruik toeneemt van het westelijke naar het oostelijke deel van de regio.
Het aandeel volwassenen dat voldoet aan de alcoholnorm, loopt uiteen van 25% in de gemeente Oost-Gelre tot 46% in de gemeente Harderwijk. De gemeente Bronckhorst (34%) behoort tot de gemeenten met de gemiddelde scores.
Het aandeel zware drinkers onder volwassenen, loopt uiteen van 6% in de gemeente Ermelo tot 18% in de gemeente Oost Gelre. Ook hier behoort de gemeente Bronckhorst (11%) tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Trimbos instituut
- Cijfers alcoholgebruik jongeren
- Trimbos instituut
- Cijfers alcoholgebruik volwassenen
- https://www.trimbos.nl/kennis/alcohol-in-cijfers/cijfers-alcoholgebruik-volwassenen/
- Trimbos instituut
- Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
- https://www.trimbos.nl/kennis/preventieakkoord-problematisch-alcoholgebruik/
- Trimbos instituut
- Alcohol en lichamelijke gezondheid
- https://expertisecentrumalcohol.trimbos.nl/zoekresultaat/?cat=99&q=
- februari 2019
- Alcoholgebruik en gezondheid
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/alcoholgebruik/cijfers-context/gevolgen#node-alcoholgebruik-en-gezondheid
- februari 2019
- Trimbos instituut
- Maatschappelijke gevolgen alcoholgebruik
- https://expertisecentrumalcohol.trimbos.nl/items/details/maatschappelijke-gevolgen-alcoholgebruik
- februari 2019
- Gezondheidsraad, 2015
- Richtlijnen goede voeding
De alcoholrichtlijn voor volwassenen van de Gezondheidsraad (2015) luidt om geen alcohol te drinken of in elk geval niet meer dan één glas per dag. Dit advies is bedoeld om chronische ziekten te voorkomen. Bij het ouder worden nemen de risico’s van alcoholgebruik toe. Dit komt door lichamelijke veranderingen; risicovolle combinaties met medicijnen; en door een verhoogd risico op valongelukken.
Alcoholgebruik in de gemeente Bronckhorst
In 2020 voldoet in de gemeente Bronckhorst 51% van de 65-plussers aan de norm voor alcoholgebruik. Van de ouderen is 4% een zware drinker.
Het alcoholgebruik in de gemeente Bronckhorst is in lijn met het alcoholgebruik in de regio.
| Gemeente Bronckhorst | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Voldoet aan de norm voor alcoholgebruik | 51% | 51% | 54% |
| Is een zware drinker | 4% | 5% | 5% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over alcoholgebruik in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
In de Achterhoek neemt het aandeel ouderen dat voldoet aan de alcoholnorm significant toe van 2016 naar 2020. Het aandeel ouderen dat een zware drinker is lijkt af te nemen, maar deze trend is niet significant.
In de gemeente Bronckhorst stijgt het aandeel ouderen dat voldoet aan de alcoholnorm ook, maar deze trend is niet significant. Het aantal ouderen dat een zware drinker is neemt significant af in de periode 2016-2020.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Vrouwen voldoen vaker aan de alcoholnorm en zijn minder vaak zware drinkers dan mannen.
75-plussers voldoen vaker aan de alcoholnorm en zijn minder vaak een zware drinker dan 65-74 jarigen.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, voldoen ouderen minder vaak aan de alcoholnorm.
Ouderen die alleen wonen zijn vaker een zware drinker dan ouderen die samen wonen.
Alcoholgebruik in Noord- en Oost-Gelderland
De kaart laat zien dat het alcoholgebruik toeneemt van het westelijke naar het oostelijke deel van de regio.
Het aandeel ouderen dat voldoet aan de alcoholnorm, loopt uiteen van 47% in de gemeente Oost-Gelre tot 64% in de gemeente Nunspeet. De gemeente Bronckhorst (51%) behoort tot de gemeenten met de gemiddelde scores.
Het aandeel zware drinkers onder ouderen, loopt uiteen van 2% in de gemeente Elburg tot 8% in de gemeente Oost Gelre. Ook hier behoort de gemeente Bronckhorst (4%) tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Trimbos instituut
- Cijfers alcoholgebruik jongeren
- Trimbos instituut
- Cijfers alcoholgebruik volwassenen
- https://www.trimbos.nl/kennis/alcohol-in-cijfers/cijfers-alcoholgebruik-volwassenen/
- Trimbos instituut
- Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik
- https://www.trimbos.nl/kennis/preventieakkoord-problematisch-alcoholgebruik/
- Trimbos instituut
- Alcohol en lichamelijke gezondheid
- https://expertisecentrumalcohol.trimbos.nl/zoekresultaat/?cat=99&q=
- februari 2019
- Alcoholgebruik en gezondheid
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/alcoholgebruik/cijfers-context/gevolgen#node-alcoholgebruik-en-gezondheid
- februari 2019
- Trimbos instituut
- Maatschappelijke gevolgen alcoholgebruik
- https://expertisecentrumalcohol.trimbos.nl/items/details/maatschappelijke-gevolgen-alcoholgebruik
- februari 2019
- Gezondheidsraad, 2015
- Richtlijnen goede voeding
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
