Extra informatie
Gewicht
Mensen met een gezond gewicht hebben minder risico op onder meer diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen van het bewegingsstelsel, verminderde vruchtbaarheid en psychische problemen dan mensen met overgewicht of obesitas. Mensen met overgewicht hebben daarnaast relatief vaker last van stigmatisering en discriminatie dan mensen met een gezond gewicht.
Overgewicht veroorzaakt bijna 4% van de totale ziektelast in Nederland. Het stimuleren van een gezond gewicht levert dus aanzienlijke gezondheidswinst op. Dat vertaalt zich in maatschappelijke en economische winst: minder ziekteverzuim, minder arbeidsongeschiktheid en minder zorgkosten. Het terugdringen van overgewicht is één van de doelen van het Nationaal Preventieakkoord.
Ook ondergewicht is ongezond en brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Bij mensen met ondergewicht bestaat er een grote kans op een tekort aan voedingsstoffen. Hierdoor kunnen mensen zich lusteloos gaan voelen, neemt de werking van het afweersysteem af en neemt de kans op botbreuken toe. Daarnaast zal het lichaam reservevoorraden uit vet- en spierweefsel gebruiken; vooral de afbraak van spierweefsel is nadelig.
Een gezond gewicht draagt eraan bij dat kinderen en jongeren lekker in hun vel zitten.
De Jeugdgezondheid meet lengte en gewicht van kinderen en jongeren op diverse momenten tijdens hun ontwikkeling. Op basis van deze metingen wordt bepaald hoeveel jeugdigen een gezond gewicht hebben en hoeveel daar onder of boven zitten. Jeugdigen die geen gezond gewicht hebben, krijgen extra aandacht van de Jeugdgezondheid.
Door de coronapandemie kon Jeugdgezondheid in 2020 niet alle onderzoeken uitvoeren. De lockdowns in het begin van het jaar belemmerden de uitvoering van vrijwel alle onderzoeken. Cijfers over het schooljaar 2019-2020 zijn daardoor niet betrouwbaar en worden niet gepubliceerd. Ook in het schooljaar 2020-2021 zijn onderzoeken uitgevallen door corona. De cijfers over dit schooljaar zijn daardoor wat minder betrouwbaar.
Gewicht in de gemeente Zutphen
In de gemeente Zutphen is in de jaren 2020-2022 14% van de 4/5-jarigen, 16% van de 9/10-jarigen en 21% van de 13/14-jarigen te zwaar; zij hebben overgewicht of obesitas. Eén tot 3% van de jeugdigen heeft ernstig ondergewicht.
In de gemeente Zutphen is het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas groter dan in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland. Het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas is in de gemeente Zutphen groter dan in Noord- en Oost-Gelderland. Het aandeel jeugdigen met ernstig ondergewicht is gelijk aan dat in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | ||
| overgewicht of obesitas | 4/5-jarigen | 14% | 11% | 11% |
| 9/10-jarigen | 16% | 16% | 17% | |
| 13/14-jarigen | 21% | 18% | 17% | |
| ernstig ondergewicht | 4/5-jarigen | 1% | 2% | 2% |
| 9/10-jarigen | 2% | 2% | 1% | |
| 13/14-jarigen | 3% | 2% | 2% | |
| Bronnen: GGD NOG; CJG Apeldoorn; GGD Gelderland-Midden; GGD IJsselland Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
||||
Meer cijfers over gewicht in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers Jeugdgezondheidszorg.
Trends
In Midden-IJssel/Oost-Veluwe vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas sinds het schooljaar 2016-2017 een stijgende trend. Bij de andere leeftijdsgroepen zijn de metingen tussen schooljaar 2016-2017 en 2018-2019 op een andere leeftijd gedaan dan vanaf het schooljaar 2020-2021. Aangezien het aandeel jeugdigen dat te zwaar is samenhangt met de leeftijd, is voor deze groepen geen trend te bepalen.
In de gemeente Zutphen is aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas in het schooljaar 2021-2022 gestegen ten opzichte van het schooljaar 2020-2021.
¹: De metingen zijn uitgevoerd onder 5/6-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 4/5-jarigen.
²: De metingen zijn uitgevoerd onder 12/13-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 13/14-jarigen.
Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Meisjes van 4/5 jaar hebben vaker overgewicht of obesitas dan jongens van die leeftijd.
4/5-jarigen hebben minder vaak overgewicht of obesitas dan de andere leeftijdsgroepen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 7% in de gemeente Oost Gelre tot 14% in de gemeente Zutphen. Het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Heerde tot 24% in de gemeente Oldebroek. Het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Hattem tot 22% in de gemeente Nunspeet.
De gemeente Zutphen hoort bij de gemeenten die ongunstig scoren wat betreft het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas (14%) en wat betreft het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas (21%). De gemeente Zutphen scoort gunstig wat betreft het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas (16%).
Zie ook
Bronnen
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overrgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
- GGD Noord- en Oost-Gelderland, afdeling Jeugdgezondheid.
Overgewicht bij volwassenen is bepaald met de Body Mass Index (BMI). De BMI geeft de verhouding aan tussen lengte en gewicht. De gebruikte gegevens zijn op basis van zelfrapportage. Hierdoor wordt het werkelijke percentage volwassenen met overgewicht mogelijk onderschat.
Gewicht in de gemeente Zutphen
In de gemeente Zutphen heeft in 2020 2% van de volwassenen ondergewicht en 54% een normaal gewicht. Bijna de helft van de volwassenen in de gemeente Zutphen heeft matig overgewicht (30%) of ernstig overgewicht (15%). Het percentage volwassenen met matig overgewicht is lager dan het gemiddelde in Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 2% | 2% | 2% |
| Normaal gewicht | 54% | 49% | 48% |
| Matig overgewicht | 30% | 34% | 35% |
| Ernstig overgewicht | 15% | 15% | 16% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
Het percentage volwassenen met matig overgewicht in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en de gemeente Zutphen lijkt iets te zijn gedaald sinds 2012. Deze trend is alleen significant voor de gemeente Zutphen. Het percentage volwassenen met ernstig overgewicht lijkt sinds 2012 toegenomen in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en de gemeente Zutphen. Deze trend is alleen significant voor Midden-IJssel/ Oost-Veluwe.
Verschillen tussen doelgroepen in de Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Naarmate de leeftijd toeneemt, komt matig en ernstig overgewicht vaker voor.
Ernstig overgewicht komt vaker voor naarmate de sociaaleconomische status (SES) lager is.
Onder samenwonende volwassenen komt matig overgewicht vaker voor dan onder alleenstaande volwassenen. Ernstig overgewicht komt vaker voor onder alleenwonende volwassenen dan onder samenwonende volwassenen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel volwassenen met matig overgewicht loopt uiteen van 30% in de gemeente Zutphen tot 40% in de gemeente Putten. Het aandeel volwassenen met ernstig overgewicht loopt uiteen van 12% in de gemeenten Hattem, Oost-Gelre en Heerde tot 20% in de gemeente Brummen.
De gemeente Zutphen behoort wat betreft het percentage volwassenen met matig overgewicht (30%) tot de gemeenten met gunstige scores. Wat betreft ernstig overgewicht (15%), behoort de gemeente Zutphen tot de gemeenten met gemiddelde scores.
Zie ook
Bronnen
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overrgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Overgewicht: Hoe wordt het gemeten?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 23 november 2012
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Wat zijn de mogelijke oorzaken van overgewicht?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 28 november 2012
- Eysink PED, Roest AMC
- Lichaamsgewicht.
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : www.toolkitvtv.nl/ Inhoud/ Indicatoren en bronnen/ Gezondheidsdeterminanten/ Lichaamsgewicht
- 25 juli 2014.
Gewicht in de gemeente Zutphen
In de gemeente Zutphen heeft in 2020 1% van de 65-plussers ondergewicht en 43% een normaal gewicht. Bijna drie op de vijf 65-plussers in de gemeente Zutphen heeft matig overgewicht (40%) of ernstig overgewicht (16%). Het percentage 65-plussers met matig en ernstig overgewicht komt overeen met het gemiddelde in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 1% | 1% | 1% |
| Normaal gewicht | 43% | 43% | 40% |
| Matig overgewicht | 40% | 39% | 41% |
| Ernstig overgewicht | 16% | 17% | 18% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
Het aandeel 65-plussers met matig overgewicht lijkt iets gedaald in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en sinds 2016, maar deze trend is niet significant. In de gemeente Zutphen lijkt het percentage 65-plussers met matig overgewicht iets gestegen sinds 2016, maar ook dit is niet significant. Het aandeel 65-plussers met ernstig overgewicht is ongeveer constant gebleven in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en de gemeente Zutphen sinds 2016.
Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Er is geen significant verschil tussen de leeftijdsgroepen wat betreft het vóórkomen van matig en ernstig overgewicht.
Matig en ernstig overgewicht komt vaker voor naarmate de sociaaleconomische status (SES) lager is.
Bij alleenwonende 65-plussers komt matig en ernstig overgewicht even vaak voor als bij samenwonende 65-plussers.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 65-plussers met matig overgewicht loopt uiteen van 37% in de gemeente Apeldoorn tot 47% in de gemeente Oost Gelre. Het aandeel 65-plussers met ernstig overgewicht loopt uiteen van 14% in de gemeente Lochem tot 22% in de gemeente Montferland.
De gemeente Zutphen behoort wat betreft het percentage 65-plussers met matig overgewicht (40%) en ernstig overgewicht (16%) tot de gemeenten met gunstige scores.
Zie ook
Bronnen
- RIVM
- Gewicht - Gevolgen
- https://www.vzinfo.nl/overrgewicht/gevolgen
- RIVM
- Ziektelast in daly's - Bijdrage risicofactoren
- https://www.vzinfo.nl/ziektelast-in-dalys/bijdrage-risicofactoren
- Voedingscentrum
- Ondergewicht
- https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/ondergewicht.aspx
- RIVM
- Preventie - Preventieakkoord
- https://www.vzinfo.nl/preventie/preventieakkoord
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Overgewicht: Hoe wordt het gemeten?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 23 november 2012
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Wat zijn de mogelijke oorzaken van overgewicht?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 28 november 2012
- Eysink PED, Roest AMC
- Lichaamsgewicht.
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : www.toolkitvtv.nl/ Inhoud/ Indicatoren en bronnen/ Gezondheidsdeterminanten/ Lichaamsgewicht
- 25 juli 2014.
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
