Extra informatie
Roken en drugsgebruik
Roken is de belangrijkste risicofactor voor gezondheidsproblemen in Nederland. Zo’n 9% van de ziektelast wordt veroorzaakt door roken. Roken verhoogt de kans op verschillende soorten kanker, COPD en hart- en vaatziekten. Het inademen van tabaksrook uit de omgeving (passief roken of meeroken) veroorzaakt ook gezondheidsschade. Het stoppen met roken kan zowel op de korte als lange termijn de opgelopen gezondheidsschade beperken. Sinds 2018 is roken één van de drie speerpunten van het Nationale Preventieakkoord.
Drugs zijn middelen die de hersenen prikkelen. Drugsgebruik kan leiden tot lichamelijke en psychische problemen, zoals concentratiestoornissen, depressie en verslaving. Daarnaast wordt drugsgebruik in verband gebracht met ervaren overlast in de buurt. Het is in Nederland verboden om drugs te telen, produceren, verkopen en bezitten. Het gebruik van softdrugs wordt gedoogd in coffeeshops.
Passief roken in de gemeente Zutphen
In de gemeente Zutphen wordt in 2021 bij 3% van de kinderen in huis gerookt. Dit is niet noodzakelijkerwijs in bijzijn van het kind. Bij 1% van de kinderen wordt thuis gerookt waar het kind bij is. Dit is in lijn met Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
| In huis wordt gerookt (niet noodzakelijkerwijs in bijzijn van het kind) | 3% | 2% | 2% |
| In huis wordt gerookt waar het kind bij is | 1% | 1% | 1% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Trends
Sinds 2009 is er een afname van het percentage kinderen bij wie thuis wordt gerookt in Midden-IJssel/Oost-Veluwe. In de gemeente Zutphen is er na een stabilisatie tussen 2013 en 2017, in 2021 weer een afname van het percentage kinderen bij wie thuis wordt gerookt.
Verschillen tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Bij kinderen van 4 t/m 7 jaar is het aandeel bij wie thuis gerookt wordt groter dan bij kinderen van 0 t/m 3 jaar en 8 t/m 12 jaar.
Van de kinderen uit een gezin met een lage SES, wordt bij een groter aandeel thuis gerookt, dan van kinderen uit een gezin met een gemiddelde of hoge SES.
Passief roken in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel kinderen bij wie thuis wordt gerookt (niet noodzakelijkerwijs in hun bijzijn), loopt uiteen van 1% in de gemeente Oost Gelre tot 4% in de gemeente Elburg. De gemeente Zutphen (3%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel kinderen bij wie thuis wordt gerookt in hun bijzijn, loopt uiteen van 0% in de gemeente Oost Gelre tot 3% in de gemeente Elburg. Hier behoort de gemeente Zutphen (1%) ook tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Rijksoverheid
- Roken
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/roken
- Augustus 2022
- RIVM
- Gevolgen van drugsgebruik
- https://www.loketgezondleven.nl/gezonde-gemeente/leefstijlthemas/drugs/cijfers-en-feiten/gevolgen
- Augustus 2022
- RIVM
- Roken
- https://www.vzinfo.nl/roken
- Augustus 2022
- Trimbos-instituut
- Drugsinfo
- https://www.drugsinfo.nl/
- Augustus 2022
- Trimbos-instituut
- Rokeninfo
- https://www.rokeninfo.nl/
- Augustus 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Roken, alcohol, drugs en corona
Voor jongeren is roken extra schadelijk. Het kan leiden tot een verminderde longfunctie en blijvende schade aan de hersenen. Het rookgedrag van jongeren kan door anderen worden beïnvloed. Als jongeren familieleden, vrienden of vreemden zien roken, is de kans groter dat zijzelf ook gaan roken. Daarnaast kunnen jongeren door het meeroken nicotineafhankelijkheid ontwikkelen .
De overheid heeft verschillende maatregelen genomen om roken te ontmoedigen. Eind 2013 startte de campagne NIX18, deze campagne richt zich op het neerzetten van de sociale norm ‘niet roken en drinken onder de 18 jaar’. Sinds 2014 is de leeftijdsgrens voor het kopen van tabak verhoogd van 16 naar 18 jaar, sinds 2017 is er een verkoopverbod op sigaretten met een andere smaak dan tabak en sinds 2020 geldt er een rookverbod op schoolpleinen. Verder staan er nog een paar maatregelen op de planning, zoals het verbieden van online tabaksverkoop (2023) en verkoop bij supermarkten (2024).
Jongeren zijn extra gevoelig voor de gevolgen van drugs. Jongeren hebben minder lichaamsvocht en bloed dan volwassenen, waardoor de concentratie van de drug in het bloed bij jongeren hoger is dan bij volwassenen. Bij jongeren kan drugsgebruik de ontwikkeling van de hersenen belemmeren wat zich kan uiten in reactie- en concentratieproblemen. Dit kan nadelige gevolgen hebben voor school, werk, thuis en relaties. Daarnaast kan drugsgebruik de persoonlijke en sociale ontwikkeling van jongeren verstoren. Dit geldt met name als jongeren veel gebruiken en hun gevoelens niet onder ogen durven te zien. Verder kan drugsgebruik leiden tot vergiftigingen, verslaving en psychische stoornissen.
Roken en drugsgebruik in de gemeente Zutphen
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
In de gemeente Zutphen rookt in 2021 2% van de middelbare scholieren dagelijks en 3% tenminste wekelijks. Daarnaast heeft 4% wiet/hasj gebruikt in de vier weken voor het onderzoek. In 2019 gaf 3% van de middelbare scholieren aan ooit andere middelen, zoals lachgas of XTC, gebruikt te hebben.
Het aandeel middelbare scholieren dat ooit andere middelen heeft gebruikt, ligt lager in de gemeente Zutphen dan in Midden-IJssel/Oost-Veluwe.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Nederland | |
| Rookt nu dagelijks | 2% | 3% | 2% |
| Rookt nu tenminste wekelijks | 3% | 5% | 4% |
| Heeft in de laatste 4 weken wiet/hasj gebruikt | 4% | 4% | 4% |
| Ooit andere middelen gebruikt | 3% | 4% | - |
| - : Geen gegevens beschikbaar * : Cijfers uit Gezondheidsmonitor Jeugd 2019; niet nagevraagd in 2021 Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
|||
Jongvolwassenen
In 2019 rookt 24% van de jongvolwassenen dagelijks in de gemeente Zutphen. Een op de vijf jongvolwassenen gebruikte wiet/hasj in de vier weken voor het onderzoek. Ongeveer 13% heeft recent andere middelen gebruikt. De meest gebruikte andere middelen in deze groep zijn ecstasy, cocaïne en miauw miauw.
In de gemeente Zutphen is het roken en drugsgebruik van jongvolwassenen vergelijkbaar met Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | ||
| Rookt nu dagelijks | Jongvolwassenen | 24% | 19% | 19% |
| Rookt nu tenminste wekelijks | Jongvolwassenen | 30% | 26% | 26% |
| Heeft in de laatste 4 weken wiet/hasj gebruikt | Jongvolwassenen | 21% | 20% | 18% |
| Laatste 4 weken andere middelen gebruikt | Jongvolwassenen | 13% | 12% | 11% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | ||||
Meer gegevens over roken en drugsgebruik in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij ‘Zie ook’, Cijfers jongeren 2019.
Trends
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
In de gemeente Zutphen is het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks rookt tussen 2015 en 2019 afgenomen en tussen 2019 en 2021 niet significant veranderd. Het aandeel middelbare scholieren dat recent wiet/hasj heeft gebruikt, is tussen 2011 en 2021 niet significant veranderd. Het aandeel middelbare scholieren dat ooit andere middelen* heeft gebruikt, is tussen 2015 en 2019 niet significant veranderd.
In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is het aandeel middelbare scholieren dat dagelijks rookt tussen 2015 en 2019 afgenomen en tussen 2019 en 2021 niet significant veranderd. Het aandeel middelbare scholieren dat recent wiet/hasj heeft gebruikt, is tussen 2011 en 2021 niet significant veranderd. Het aandeel middelbare scholieren dat ooit andere middelen* heeft gebruikt, is tussen 2011 en 2019 toegenomen.
*De verschillende soorten andere middelen kunnen variëren door de jaren heen en is afhankelijk van wat er op dat moment populair is om te gebruiken.
Verschil tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
Jongens hebben vaker recent wiet/hasj gebruikt dan meisjes.
Vierdeklassers roken vaker dagelijks en hebben vaker recent wiet/hasj gebruikt dan tweedeklassers.
Vmbo’ers roken vaker dagelijks dan havo/vwo’ers.
Jongvolwassenen
Mannen hebben vaker recent wiet/hasj gebruikt dan vrouwen.
Jongvolwassenen met een praktische opleiding roken vaker dagelijks dan jongvolwassenen met een theoretische opleiding.
Roken en drugsgebruik in Noord- en Oost-Gelderland
Middelbare scholieren
Het aandeel middelbare scholieren dat recent wiet/hasj heeft gebruikt, loopt uiteen van 1% in de gemeente Oldebroek tot 6% in de gemeente Heerde. De gemeente Zutphen (4%) hoort bij de gemeenten met de ongunstige scores.
Jongvolwassenen
Het aandeel jongvolwassenen dat dagelijks rookt, loopt uiteen van 7% in de gemeente Oost-Gelre tot 32% in de gemeente Elburg. De gemeente Zutphen (24%) hoort bij de gemeenten met de ongunstige scores.
Het aandeel jongvolwassenen dat recent wiet/hasj heeft gebruikt, loopt uiteen van 7% in de gemeente Putten tot 24% in de gemeente Apeldoorn. De gemeente Zutphen (21%) hoort bij de gemeenten met de ongunstige scores.
Zie ook
Bronnen
- Trimbos-instituut
- Drugsinfo
- https://www.drugsinfo.nl/
- Augustus 2022
- RIVM
- Gevolgen van drugsgebruik
- https://www.loketgezondleven.nl/gezonde-gemeente/leefstijlthemas/drugs/cijfers-en-feiten/gevolgen
- Augustus 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Roken, alcohol, drugs en corona
- Trimbos-instituut
- Rokeninfo
- https://www.rokeninfo.nl/
- Augustus 2022
- RIVM
- Roken
- https://www.vzinfo.nl/roken
- Augustus 2022
- Rijksoverheid
- Roken
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/roken
- Augustus 2022
- Jellinek
- Waarom is gebruik van drugs op jonge leeftijd extra slecht?
- https://www.jellinek.nl/vraag-antwoord/waarom-is-gebruik-van-drugs-op-jonge-leeftijd-extra-slecht
- Rijksoverheid
- Maatregelen overheid om roken te ontmoedigen
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/roken/roken-ontmoedigen
- Bommelé J, van Laar M, Kleinjan M
- Notitie. Zien roken, doet roken?
- GGD Noord- en Oost-Gelderland
- Drugs
Roken in de gemeente Zutphen
In 2020 rookt een op de vijf volwassenen (van 18-65 jaar) in de gemeente Zutphen. Bij 8% van de volwassenen wordt er dagelijks gerookt in huis.
Het aandeel volwassenen in de gemeente Zutphen waarbij dagelijks wordt gerookt in huis is groter dan in Midden-IJssel/Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Zutphen | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Rookt (weleens) | 20% | 18% | 18% |
| Dagelijks roken in huis | 8% | 4% | 5% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over roken in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
In Midden-IJssel/Oost-Veluwe is het aandeel volwassenen dat (weleens) rookt significant afgenomen in de periode 2012-2020. Bij de gemeente Zutphen is eveneens een significant daling te zien gedurende deze periode.
Verschil tussen doelgroepen in Midden-IJssel/Oost-Veluwe
Relatief meer mannen dan vrouwen roken.
Volwassenen van 18 tot 35 jaar roken vaker dan oudere volwassenen (35 tot 65 jaar). Volwassenen van 35 tot 49 jaar roken relatief het minst vaak vergeleken met de andere leeftijdsgroepen.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, is het aandeel volwassenen dat rookt kleiner. Dit geldt ook voor het aandeel volwassenen waar dagelijks wordt gerookt in huis.
Onder volwassenen die alleen wonen is het aandeel waar dagelijks wordt gerookt in huis groter dan onder volwassenen die samenwonen.
Roken in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel volwassenen dat (weleens) rookt, loopt uiteen van 16% in de gemeente Heerde tot 21% in de gemeente Nunspeet. De gemeente Zutphen (20%) behoort tot de gemeenten met de ongunstige scores.
Het aandeel volwassenen waar dagelijks wordt gerookt in huis, loopt uiteen van 2% in de gemeente Ermelo tot 8% in de gemeente Zutphen. De gemeente Zutphen scoort van alle gemeenten het minst gunstig.
Zie ook
Bronnen
- Trimbos-instituut
- Drugsinfo
- https://www.drugsinfo.nl/
- Augustus 2022
- RIVM
- Gevolgen van drugsgebruik
- https://www.loketgezondleven.nl/gezonde-gemeente/leefstijlthemas/drugs/cijfers-en-feiten/gevolgen
- Augustus 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Roken, alcohol, drugs en corona
- Trimbos-instituut
- Rokeninfo
- https://www.rokeninfo.nl/
- Augustus 2022
- RIVM
- Roken
- https://www.vzinfo.nl/roken
- Augustus 2022
- Rijksoverheid
- Roken
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/roken
- Augustus 2022
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
