Mensen met een gezond gewicht hebben minder risico op onder meer diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen van het bewegingsstelsel, verminderde vruchtbaarheid en psychische problemen dan mensen met overgewicht of obesitas. Mensen met overgewicht hebben daarnaast relatief vaker last van stigmatisering en discriminatie dan mensen met een gezond gewicht.
Overgewicht veroorzaakt bijna 4% van de totale ziektelast in Nederland. Het stimuleren van een gezond gewicht levert dus aanzienlijke gezondheidswinst op. Dat vertaalt zich in maatschappelijke en economische winst: minder ziekteverzuim, minder arbeidsongeschiktheid en minder zorgkosten. Het terugdringen van overgewicht is één van de doelen van het Nationaal Preventieakkoord. Daarnaast heeft overgewicht ook een plek in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) onder andere in de vorm van twee ketenaanpakken: 1) aanpak overgewicht kinderen en 2) gecombineerde leefstijlinterventie bij overgewicht en obesitas van volwassenen.
Ook ondergewicht is ongezond en brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Bij mensen met ondergewicht bestaat er een grote kans op een tekort aan voedingsstoffen. Hierdoor kunnen mensen zich lusteloos gaan voelen, neemt de werking van het afweersysteem af en neemt de kans op botbreuken toe. Daarnaast zal het lichaam reservevoorraden uit vet- en spierweefsel gebruiken; vooral de afbraak van spierweefsel is nadelig.
Een gezond gewicht draagt eraan bij dat kinderen en jongeren lekker in hun vel zitten.
De Jeugdgezondheid meet lengte en gewicht van kinderen en jongeren op diverse momenten tijdens hun ontwikkeling. Op basis van deze metingen wordt bepaald hoeveel jeugdigen een gezond gewicht hebben en hoeveel daar onder of boven zitten. Jeugdigen die geen gezond gewicht hebben, krijgen extra aandacht van de Jeugdgezondheid.
Door de coronapandemie kon Jeugdgezondheid in 2020 niet alle onderzoeken uitvoeren. De lockdowns in het begin van het jaar belemmerden de uitvoering van vrijwel alle onderzoeken. Cijfers over het schooljaar 2019-2020 zijn daardoor niet betrouwbaar en worden niet gepubliceerd. Ook in het schooljaar 2020-2021 zijn onderzoeken uitgevallen door corona. De cijfers over dit schooljaar zijn daardoor wat minder betrouwbaar.
In de gemeente Harderwijk is in de jaren 2020-2022 9% van de 4/5-jarigen, 18% van de 9/10-jarigen en 15% van de 13/14-jarigen te zwaar; zij hebben overgewicht of obesitas. Eén tot 3% van de jeugdigen heeft ernstig ondergewicht.
In de gemeente Harderwijk is het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas kleiner dan in de Noord-Veluwe. Het aandeel jeugdigen met ernstig ondergewicht is gelijk aan dat in de Noord-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
Gemeente Harderwijk | Noord-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | ||
overgewicht of obesitas | 4/5-jarigen | 9% | 10% | 11% |
9/10-jarigen | 18% | 17% | 17% | |
13/14-jarigen | 15% | 18% | 17% | |
ernstig ondergewicht | 4/5-jarigen | 3% | 3% | 2% |
9/10-jarigen | 1% | 1% | 1% | |
13/14-jarigen | 3% | 2% | 2% | |
Bronnen: GGD NOG; CJG Apeldoorn; GGD Gelderland-Midden; GGD IJsselland Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
Meer cijfers over gewicht in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers Jeugdgezondheidszorg.
In de Noord-Veluwe vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas geen duidelijke trend tussen de schooljaren 2016-2017 en 2021-2022. Bij de andere leeftijdsgroepen zijn de metingen tussen schooljaar 2016-2017 en 2018-2019 op een andere leeftijd gedaan dan vanaf het schooljaar 2020-2021. Aangezien het aandeel jeugdigen dat te zwaar is samenhangt met de leeftijd, is voor deze groepen geen trend te bepalen.
In de gemeente Harderwijk vertoont het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas geen duidelijke trend tussen de schooljaren 2016-2017 en 2021-2022.
¹: De metingen zijn uitgevoerd onder 5/6-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 4/5-jarigen.
²: De metingen zijn uitgevoerd onder 12/13-jarigen in de jaren 2014 t/m 2019; vanaf 2020 zijn de metingen uitgevoerd onder 13/14-jarigen.
Bij jongens komen overgewicht en obesitas in alle leeftijdsgroepen even vaak voor als bij meisjes.
4/5-jarigen hebben minder vaak overgewicht of obesitas dan de andere leeftijdsgroepen.
Het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 7% in de gemeente Oost Gelre tot 14% in de gemeente Zutphen. Het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Heerde tot 24% in de gemeente Oldebroek. Het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 12% in de gemeente Hattem tot 22% in de gemeente Nunspeet.
De gemeente Harderwijk hoort bij de gemeenten die gunstig scoren wat betreft het aandeel 4/5-jarigen met overgewicht of obesitas (9%) en wat betreft het aandeel 13/14-jarigen met overgewicht of obesitas (15%). De gemeente Harderwijk scoort gemiddeld wat betreft het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas (18%).
Overgewicht bij volwassenen is bepaald met de Body Mass Index (BMI). De BMI geeft de verhouding aan tussen lengte en gewicht. De gebruikte gegevens zijn op basis van zelfrapportage. Hierdoor wordt het werkelijke percentage volwassenen met overgewicht mogelijk onderschat.
In de gemeente Harderwijk heeft in 2022 3% van de volwassenen ondergewicht en 46% een normaal gewicht. Daarnaast heeft 35% matig overgewicht en 16% ernstig overgewicht.
De gemeente Harderwijk verschilt niet (significant) van de Noord-Veluwe en regio Noord- en Oost-Gelderland wat betreft gewicht.
Gemeente Harderwijk | Noord-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
Ondergewicht | 3% | 2% | 2% |
Normaal gewicht | 46% | 46% | 47% |
Matig overgewicht | 35% | 36% | 35% |
Ernstig overgewicht | 16% | 16% | 16% |
Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.
Het aandeel volwassenen dat matig overgewicht heeft in de gemeente Harderwijk is ongeveer gelijk gebleven tussen 2020 en 2022. Het aandeel volwassenen dat ernstig overgewicht heeft lijkt te dalen tussen 2020 en 2022 na een stijging sinds 2012, maar ook deze trend is niet significant.
In de Noord-Veluwe is het aandeel volwassenen dat matig overgewicht heeft ongeveer gelijk gebleven tussen 2020 en 2022. Het aandeel volwassenen dat ernstig overgewicht heeft is gestabiliseerd tussen 2020 en 2022, na een stijging sinds 2012.
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Naarmate de leeftijd toeneemt, komen matig en ernstig overgewicht vaker voor.
Naarmate de sociaaleconomische positie (SEP) lager is, komt ernstig overgewicht vaker voor.
Onder alleenwonende volwassenen komt ernstig overgewicht vaker voor dan onder samenwonende volwassenen.
Het aandeel volwassenen met matig overgewicht loopt uiteen van 31% in de gemeente Doetinchem tot 40% in de gemeente Oldebroek. De gemeente Harderwijk behoort met 35% tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel volwassenen met ernstig overgewicht loopt uiteen van 10% in de gemeente Lochem tot 21% in de gemeente Doetinchem. De gemeente Harderwijk behoort met 16% tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
In de gemeente Harderwijk heeft in 2022 1% van de ouderen ondergewicht en 46% een normaal gewicht. Daarnaast heeft 39% matig overgewicht en 14% ernstig overgewicht.
De gemeente Harderwijk verschilt niet (significant) van de Noord-Veluwe en regio Noord- en Oost-Gelderland wat betreft gewicht onder 65-plussers.
Gemeente Harderwijk | Noord-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
Ondergewicht | 1% | 1% | 1% |
Normaal gewicht | 46% | 42% | 42% |
Matig overgewicht | 39% | 40% | 40% |
Ernstig overgewicht | 14% | 17% | 17% |
Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. |
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen.
In Harderwijk lijkt zowel het aandeel 65-plussers dat matig overgewicht heeft als het aandeel 65-plussers dat ernstig overgewicht heeft tussen 2020 en 2022 iets te dalen, maar deze verschillen zijn niet significant. Ook in de Noord-Veluwe is het aandeel ouderen met matig overgewicht en het aandeel ouderen met ernstig overgewicht ongeveer constant gebleven.
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Er is geen significant verschil tussen de leeftijdsgroepen wat betreft het vóórkomen van matig en ernstig overgewicht.
Ernstig overgewicht komt vaker voor naarmate de sociaaleconomische positie (SEP) lager is.
Bij alleenwonende 65-plussers komt matig en ernstig overgewicht even vaak voor als bij samenwonende 65-plussers.
Het aandeel 65-plussers met matig overgewicht loopt uiteen van 36% in de gemeente Epe tot 46% in de gemeente Berkelland. De gemeente Harderwijk (39%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.
Het aandeel 65-plussers met ernstig overgewicht loopt uiteen van 12% in de gemeente Lochem tot 21% in de gemeente Aalten. De gemeente Harderwijk (14%) behoort tot de gemeenten die gunstig scoren.