Extra informatie
Psychische gezondheid
Mentale gezondheid gaat over het welzijn van mensen. Dit welzijn is op cognitief, sociaal en emotioneel gebied. Wanneer het op één van deze gebieden niet helemaal goed gaat, kan iemand mentaal ongezond zijn. Mentale ongezondheid vormt een groot deel van de totale ziektelast onder de bevolking. Preventie is daarom belangrijk, ook omdat behandeling maar een klein deel van de ziektelast kan verminderen.
Mentale ongezondheid kan zich uiten in verschillende klachten. Dit kunnen psychische klachten zijn als stress ervaren, je ‘down’ voelen en angstig zijn. Ook kunnen lichamelijke klachten optreden, zoals vermoeidheid, hoofdpijn en duizeligheid.
Mentale gezondheid is een subjectief begrip en wordt gedefinieerd als ‘’de manier waarop je je verhoudt tot jezelf en tot anderen en hoe je omgaat met de uitdagingen in het dagelijks leven. Tegelijkertijd gaat het ook over hoe jij en anderen in de samenleving dit ervaren".
Tijdens de Covid-19 pandemie voelden mensen zich vaker eenzaam, angstig, somber en gestrest. De mentale gezondheid is hierdoor verslechterd tijdens corona. Vooral jongvolwassenen werden op het gebied van mentale gezondheid zwaar getroffen.
Om te meten of kinderen psychosociale problemen kunnen hebben, is de Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ) gebruikt. De SDQ is een vragenlijst die bestaat uit 25 vragen die betrekking hebben op hyperactiviteit / aandacht tekort, emotionele problemen, problemen met leeftijdsgenoten, gedragsproblemen en pro-sociaalgedrag. De SDQ-totaalscore geeft een aanwijzing of er sprake is van een matig verhoogde of een verhoogde kans op psychosociale problematiek.
Tot slot worden ouders ook apart bevraagd over pesten en de weerbaarheid van hun kind.
Psychische gezondheid in de gemeente Oude IJsselstreek
In de gemeente Oude IJsselstreek heeft in 2021 21% van de 4-12 jarige kinderen een verhoogde kans op psychosociale problemen. Dit is in lijn met resultaten uit de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oude IJsselstreek | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Heeft indicatie voor psychosociale problemen | 21% | 21% | 21% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Trend
In de Achterhoek is na een stijging tussen 2013 en 2017, in 2021 een stabilisatie te zien in het aandeel kinderen met een verhoogde kans op psychosociale problemen. Deze trend geldt ook voor de gemeente Oude IJsselstreek.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Jongens hebben vaker een verhoogde kans op psychosociale problemen dan meisjes.
Psychische gezondheid in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel kinderen met een verhoogde kans op psychosociale problemen, loopt uiteen van 13% in de gemeente Hattem tot 27% in de gemeente Epe. De gemeente Oude IJsselstreek (21%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Van Beuningen, J. & Moonen, L.
- Gezondheid belangrijker voor geluk dan leefstijl
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013
- van Bon-Martens M, Kleinjan M, Hipple Walters B, Shields-Zeeman L, van den Brink C
- Delphistudie ‘definitie mentale gezondheid’ Resultaten van een consensusprocedure met verschillende perspectieven
- Utrecht: Trimbos Instituut, 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Mentale gezondheid en corona
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021
- Volksgezondheidenzorg.info
- Ziektelast in DALY's: Wat is de ziektelast in Nederland?
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/ziektelast-nederland#node-ziektelast-naar-groepen-van-ziekten
- Augustus 2022
- Theunissen, M.H.C.; Wolff de, M.; Grieken van, A.; Mieloo, C. (2016), TNO, Leiden
- Handleiding voor het gebruik van de SDQ binnen de Jeugdgezondheidszorg. Vragenlijst voor het signalering van psychosociale problemen bij 3-17 jarigen.
De afgelopen jaren zijn er verschillende signalen dat de psychische gezondheid van jongeren afneemt; deze afname is bij meisjes sterker dan bij jongens. De verslechtering van de mentale gezondheid hangt waarschijnlijk samen met andere factoren, zoals de toenemende prestatiedruk en de coronacrisis.
De psychosociale gezondheid van jongeren is gemeten met de SDQ, welke onder meer vragen bevat over emotionele problemen, de omgang met anderen en hyperactiviteit. Psychosociale problematiek kan leiden tot verminderde schoolprestaties, slecht sociaal functioneren, jeugdcriminaliteit, schooluitval en een hoger risico op psychische problematiek op latere leeftijd. De symptomen kunnen lijken op normaal puberaal gedrag, waardoor het herkennen van psychosociale ongezondheid soms lastig is.
De psychische gezondheid van jongvolwassenen is gemeten met de MHI-5. Iemand wordt aangemerkt als psychisch ongezond als diegene zich bijvoorbeeld vaak neerslachtig voelt, zenuwachtig is of onrustig is.
Weerbaarheid wordt gemeten aan de hand van acht items die bijvoorbeeld gaan over het maken van keuzes en het opkomen voor jezelf. Weerbaar zijn draagt bij aan het hebben van een goede mentale gezondheid.
Stress wordt door iedereen wel eens ervaren, maar wanneer stressgevoelens langdurig aanhouden heeft dit gevolgen voor de lichamelijke en mentale gezondheid van jongeren en jongvolwassenen. Chronische stress kan bijvoorbeeld zorgen voor een minder sterk immuunsysteem, slapeloosheid en depressie. Jongeren ervaren vooral stress door school of huiswerk, ‘alles wat ze moeten doen’ en eigen problemen. Jongvolwassenen ervaren vooral stress door school of werk en ‘alles wat ze moeten doen’.
Psychische gezondheid in de gemeente Oude IJsselstreek
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
In de gemeente Oude IJsselstreek heeft in 2021 28% van de middelbare scholieren een verhoogd risico op psychosociale problemen. Daarnaast is 9% onvoldoende weerbaar en ervaren twee op de vijf stress door één of meer factoren.
Het aandeel middelbare scholieren dat onvoldoende weerbaar is, is in de gemeente Oude IJsselstreek lager dan in de Achterhoek.
| Gemeente Oude IJsselstreek | Achterhoek | Nederland | |
| Heeft een verhoogd risico op psychosociale problemen | 28% | 30% | - |
| Is onvoldoende weerbaar | 9% | 13% | 12% |
| Voelt zich (zeer) vaak gestrest door één of meer factoren | 41% | 43% | 44% |
| - : Geen gegevens beschikbaar. Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. |
|||
Jongvolwassenen (16-25 jaar)
Van de jongvolwassenen in de gemeente Oude IJsselstreek heeft 54% een verhoogd risico op psychische problemen in 2022. 17% is onvoldoende weerbaar en 45% voelt zich (heel) vaak gestrest.
De gemeente Oude IJsselstreek verschilt hierin niet significant van de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oude IJsselstreek | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Heeft een verhoogd risico op psychische problemen | 54% | 53% | 53% |
| Is onvoldoende weerbaar | 17% | 19% | 19% |
| Voelt zich (heel) vaak gestrest | 45% | 44% | 48% |
| - : Geen gegevens beschikbaar Als er een significant verschil (p<0,01) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. |
|||
Meer gegevens over alcoholgebruik in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij ‘Zie ook’, Cijfers Gezondheidsmonitor Jeugd en Cijfers Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen.
Trends
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
In de gemeente Oude IJsselstreek is het aandeel middelbare scholieren met een verhoogd risico op psychosociale problemen tussen 2015 en 2021 toegenomen. Het aandeel middelbare scholieren dat (zeer) vaak stress ervaart door één of meer factoren is tussen 2019 en 2021 niet significant veranderd.
In de Achterhoek is het aandeel middelbare scholieren met een verhoogd risico op psychosociale problemen toegenomen tussen 2015 en 2021. Het aandeel middelbare scholieren dat (zeer) vaak stress ervaart door één of meer factoren is tussen 2019 en 2021 niet significant veranderd.
Jongvolwassenen (16-25 jaar)
In de gemeente Oude IJsselstreek en de Achterhoek is het aandeel jongvolwassenen met een verhoogd risico op psychische problemen toegenomen tussen 2019 en 2022.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
Meisjes hebben vaker een verhoogd risico op psychosociale problemen en ervaren vaker stress door één of meer factoren dan jongens.
Vierdeklassers ervaren vaker stress door één of meer factoren dan tweedeklassers.
Havo/vwo’ers ervaren vaker stress door één of meer factoren dan vmbo’ers.
Jongvolwassenen (16-25 jaar)
Vrouwen hebben vaker een verhoogd risico op psychische problemen en voelen zich vaker (heel) vaak gestrest dan mannen.
Er zijn geen significante verschillen in het aandeel jongvolwassenen met psychische problemen en het aandeel dat zich (heel) vaak gestrest voelt tussen jongvolwassenen met verschillende opleidingsniveaus.
Psychische gezondheid in Noord- en Oost-Gelderland
Middelbare scholieren (tweede- en vierdeklassers)
Het aandeel middelbare scholieren met een verhoogd risico op psychosociale problemen loopt uiteen van 21% in de gemeente Brummen tot 39% in de gemeente Elburg. De gemeente Oude IJsselstreek (28%) hoort bij de gemeenten met de gemiddelde scores.
Het aandeel middelbare scholieren dat (zeer) vaak stress ervaart door één of meer factoren loopt uiteen van 37% in de gemeente Elburg tot 51% in de gemeente Harderwijk. De gemeente Oude IJsselstreek (40%) hoort bij de gemeenten met de gunstige scores.
Jongvolwassenen (16-25 jaar)
Het aandeel jongvolwassenen dat een verhoogd risico heeft op psychische problemen loopt uiteen van 42% in de gemeente Aalten tot 60% in de gemeente Harderwijk. De gemeente Oude IJsselstreek (54%) hoort bij de gemeenten met de ongunstige scores.
Het aandeel jongvolwassenen dat zich (heel) vaak gestrest voelt loopt uiteen van 35% in de gemeente Aalten tot 57% in de gemeente Winterswijk. De gemeente Oude IJsselstreek (45%) hoort bij de gemeenten met de gemiddelde scores.
Zie ook
Bronnen
- Van Beuningen, J. & Moonen, L.
- Gezondheid belangrijker voor geluk dan leefstijl
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013
- Volksgezondheidenzorg.info
- Ziektelast in DALY's: Wat is de ziektelast in Nederland?
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/ziektelast-nederland#node-ziektelast-naar-groepen-van-ziekten
- Augustus 2022
- van Bon-Martens M, Kleinjan M, Hipple Walters B, Shields-Zeeman L, van den Brink C
- Delphistudie ‘definitie mentale gezondheid’ Resultaten van een consensusprocedure met verschillende perspectieven
- Utrecht: Trimbos Instituut, 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Mentale gezondheid en corona
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021
- RIVM
- De mentale druk op jongeren lijkt toe te nemen
- https://www.vtv2018.nl/druk-op-jongeren
- Conijn B, Ruiter M
- Preventie van depressie, Factsheet Preventie 2011
- Utrecht, Trimbos-instituut, 2011.
- Meijer, S. & Schoemaker, C.
- Welke factoren beïnvloeden de kans op psychische problemen bij jeugd? In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid.
- Bilthoven: RIVM, 2008.
- HBSC-Nederland
- Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) Gezondheid en welzijn van jongeren in Nederland
- https://hbscnederland.nl/nieuw-nederlands-rapport/
- Pharos
- Chronische/toxische stress en Gezondheid
- https://www.pharos.nl/infosheets/chronische-toxische-stress-en-gezondheid/
Indicatoren voor de mentale gezondheid van volwassenen zijn geluk, het risico op een angststoornis of depressie, de mate waarin men regie over het eigen leven ervaart, veerkracht en stress.
De mate van gelukkig zijn zegt iets over de tevredenheid met het eigen leven. De mentale gezondheid en ervaren algemene gezondheid hangen sterk samen met geluk. Mensen die gelukkig zijn, hebben een betere gezondheid (zowel mentaal als lichamelijk) dan mensen die niet gelukkig zijn. Als mensen gelukkiger zijn, ervaren ze minder stress en houden ze zich gemakkelijker aan een gezonde leefstijl.
Bij een angststoornis is er sprake van heftige, aanhoudende angstklachten zonder dat er sprake is van een reële bedreiging. Een angststoornis heeft effect op het sociaal functioneren en het uitvoeren van de dagelijkse bezigheden. Angststoornissen gaan vaak gepaard met een depressie. Bij een depressie is sprake van een aanhoudende neerslachtige stemming en een ernstig verlies aan interesses in (bijna) alle dagelijkse activiteiten. Daarnaast komen symptomen voor als eet-, slaap- en concentratieproblemen, rusteloosheid, vermoeidheid en terugkerende gedachten aan de dood of zelfdoding. Het risico op een angststoornis of depressie is gemeten met de Kessler Psychological Distress Scale (K10).
Mensen die regie over hun leven ervaren, kunnen beter omgaan met (gezondheids)problemen. Regie ervaren beschermt tegen de ontwikkeling van depressieve symptomen en tegen achteruitgang in lichamelijk functioneren bij mensen met een chronische ziekte. Zelfregie is belangrijk voor iemands zelfredzaamheid en vergroot de kwaliteit van leven. De mate waarin men regie over het eigen leven ervaart, is gemeten met de Pearlin & Schooler Mastery Scale.
Veerkracht is het vermogen dat je in staat stelt om te gaan en te herstellen van stress, veranderingen en tegenslag. Het versterken van veerkracht kan (mentale) problemen voorkomen of verminderen.
Ervaren spanning of druk geeft stress. Iedereen ervaart wel eens stress, maar wanneer deze stressgevoelens langdurig aanhouden kan dit chronische stress veroorzaken. Stress is van invloed op zowel de mentale als lichamelijke gezondheid. Zo kan chronische stress onder andere leiden tot psychische problemen en stoornissen, overspannenheid, burn-outs, overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten, een minder sterk immuunsysteem, slapeloosheid en depressie.
Mentale gezondheid in de gemeente Oude IJsselstreek
In 2020 voelt 16% van de 18-65 jarigen in de gemeente Oude IJsselstreek zich meestal gelukkig (geeft een cijfer 8 of hoger). Ruim negen op de tien 18-65 jarigen ervaart regie over het eigen leven en 76% heeft een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht.
De helft van de volwassenen loopt risico op een angststoornis of depressie en bijna één op de vijf heeft (heel) veel stress ervaren in de afgelopen 4 weken.
De mentale gezondheid van volwassenen in de gemeente Oude IJsselstreek is vergelijkbaar met de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oude IJsselstreek | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Voelt zich gelukkig | 61% | 60% | 60% |
| Risico op angststoornis of depressie | 51% | 49% | 49% |
| Heeft voldoende regie over eigen leven | 93% | 93% | 93% |
| Gemiddeld tot hoge veerkracht | 76% | 77% | 76% |
| Heeft in de afgelopen 4 weken (heel) veel stress ervaren | 18% | 18% | 19% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over mentale gezondheid in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
Het aandeel volwassenen van 18-65 jaar met risico op een angststoornis of depressie steeg in de Achterhoek tussen 2012 en 2020. Dit geldt ook voor de gemeente Oude IJsselstreek.
Tussen 2012 en 2016 daalde het aandeel volwassenen van 18-65 jaar met regie over het eigen leven in de Achterhoek. Het aandeel volwassenen van 18-65 jaar met regie over het eigen leven is stabiel in de gemeente Oude IJsselstreek.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Vrouwen voelen zich minder gelukkig lopen een groter risico op een angststoornis of depressie dan mannen. Ook hebben vrouwen minder vaak een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht vergeleken met mannen.
Volwassenen tussen 18 en 34 jaar voelen zich minder gelukkig en lopen vaker risico op een angststoornis of depressie dan volwassenen vanaf 35 jaar. Daarbij hebben 18-34 jarigen minder vaak een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht dan volwassenen vanaf 35 jaar.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, voelen volwassenen zich vaker gelukkig (geeft een cijfer 8 of hoger). Ook het aandeel volwassenen dat een gemiddelde tot hoge score heeft voor veerkracht is groter naarmate de SES hoger is. Het aandeel volwassenen met risico op een angststoornis of depressie is juist kleiner naarmate de SES hoger is.
Volwassenen die samen wonen, beoordelen hun geluk vaker met een 8 of hoger dan volwassenen die alleen wonen. Het risico op een angststoornis of depressie komt vaker voor onder volwassenen die alleen wonen. Ook scoort een kleiner deel van de alleenwonende volwassenen gemiddeld tot hoog voor veerkracht vergeleken met volwassenen die samen wonen.
Psychische gezondheid in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel volwassenen van 18-65 jaar dat zich meestal gelukkig voelt (geeft een cijfer 8 of hoger), varieert van 56% in de gemeente Zutphen tot 66% in de gemeente Epe. De gemeente Oude IJsselstreek (61%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel volwassenen van 18-65 jaar met risico op een angststoornis of depressie, loopt uiteen van 44% in de gemeente Oost Gelre tot 56% in de gemeente Montferland. De gemeente Oude IJsselstreek (51%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel volwassenen van 18-65 jaar met een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht, varieert van 72% in de gemeente Apeldoorn tot 82% in de gemeente Oost Gelre. De gemeente Oude IJsselstreek (76%) behoort tot de gemeenten die ongunstig scoren.
Zie ook
Bronnen
- Van Beuningen, J. & Moonen, L.
- Gezondheid belangrijker voor geluk dan leefstijl
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013
- Volksgezondheidenzorg.info
- Ziektelast in DALY's: Wat is de ziektelast in Nederland?
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/ziektelast-nederland#node-ziektelast-naar-groepen-van-ziekten
- Augustus 2022
- van Bon-Martens M, Kleinjan M, Hipple Walters B, Shields-Zeeman L, van den Brink C
- Delphistudie ‘definitie mentale gezondheid’ Resultaten van een consensusprocedure met verschillende perspectieven
- Utrecht: Trimbos Instituut, 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Mentale gezondheid en corona
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021
- Pharos
- Chronische/toxische stress en Gezondheid
- Utrecht: Pharos, 2019
- Veenhoven, R.
- Gezond geluk; Effecten van geluk op gezondheid en wat dat kan betekenen voor de preventieve gezondheidszorg
- Rotterdam: Erasmus Universiteit, 2006
- Movisie
- Eigen regie: Wat weten we en waar staan we?
- https://www.movisie.nl/artikel/eigen-regie-wat-weten-we-waar-staan-we
- augustus 2021
- Conijn B, Ruiter M
- Preventie van depressie (2011); factsheet preventie 2011
- Utrecht: Trimbos-Instituut, 2011
- Volksgezondheidenzorg.info
- Angststoornissen
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/angststoornissen
- januari 2022
- Volksgezondheidenzorg.info
- Regie over eigen leven
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/participatie/cijfers-context/eigen-regie#definitie--node-regie-over-eigen-leven
- augustus 2021
- Bisschop, M.I.
- Psychosocial resources and the consequences of specific chronic diseases in older age; The longitudinal Aging Study Amsterdam
- Leiden: VU University Amsterdam, 2004.
- Volksgezondheidenzorg.info
- Stemmingsstoornissen
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/stemmingsstoornissen
- januari 2022
- Lokkerbol, J., Van Splunteren, P., Lokman & S., Smit, F.
- Versterken van mentaal kapitaal in het onderwijs
- Utrecht: Trimbos-Instituut, 2012
Indicatoren voor de mentale gezondheid van volwassenen zijn geluk, het risico op een angststoornis of depressie, de mate waarin men regie over het eigen leven ervaart, veerkracht en stress.
De mate van gelukkig zijn zegt iets over de tevredenheid met het eigen leven. De mentale gezondheid en ervaren algemene gezondheid hangen sterk samen met geluk. Mensen die gelukkig zijn, hebben een betere gezondheid (zowel mentaal als lichamelijk) dan mensen die niet gelukkig zijn. Als mensen gelukkiger zijn, ervaren ze minder stress en houden ze zich gemakkelijker aan een gezonde leefstijl.
Bij een angststoornis is er sprake van heftige, aanhoudende angstklachten zonder dat er sprake is van een reële bedreiging. Een angststoornis heeft effect op het sociaal functioneren en het uitvoeren van de dagelijkse bezigheden. Angststoornissen gaan vaak gepaard met een depressie. Bij een depressie is sprake van een aanhoudende neerslachtige stemming en een ernstig verlies aan interesses in (bijna) alle dagelijkse activiteiten. Daarnaast komen symptomen voor als eet-, slaap- en concentratieproblemen, rusteloosheid, vermoeidheid en terugkerende gedachten aan de dood of zelfdoding. Het risico op een angststoornis of depressie is gemeten met de Kessler Psychological Distress Scale (K10).
Mensen die regie over hun leven ervaren, kunnen beter omgaan met (gezondheids)problemen. Regie ervaren beschermt tegen de ontwikkeling van depressieve symptomen en tegen achteruitgang in lichamelijk functioneren bij mensen met een chronische ziekte. Zelfregie is belangrijk voor iemands zelfredzaamheid en vergroot de kwaliteit van leven. De mate waarin men regie over het eigen leven ervaart, is gemeten met de Pearlin & Schooler Mastery Scale.
Veerkracht is het vermogen dat je in staat stelt om te gaan en te herstellen van stress, veranderingen en tegenslag. Het versterken van veerkracht kan (mentale) problemen voorkomen of verminderen.
Ervaren spanning of druk geeft stress. Iedereen ervaart wel eens stress, maar wanneer deze stressgevoelens langdurig aanhouden kan dit chronische stress veroorzaken. Stress is van invloed op zowel de mentale als lichamelijke gezondheid. Zo kan chronische stress onder andere leiden tot psychische problemen en stoornissen, overspannenheid, burn-outs, overgewicht, diabetes, hart- en vaatziekten, een minder sterk immuunsysteem, slapeloosheid en depressie.
Mentale gezondheid in de gemeente Oude IJsselstreek
In 2020 voelt 61% van de 65-plussers in de gemeente Oude IJsselstreek zich meestal gelukkig (geeft een cijfer 8 of hoger). Ruim vier op de vijf 65-plussers ervaart regie over het eigen leven en drie kwart heeft een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht.
Van de 65-plussers loopt twee op de vijf risico op een angststoornis of depressie en heeft 8% (heel) veel stress ervaren in de afgelopen 4 weken.
Het aandeel volwassenen dat regie over het eigen leven ervaart is in de gemeente Oude IJsselstreek lager dan in de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland. Ook hebben meer volwassen in de gemeente Oude IJsselstreek (heel) veel stress ervaren in de afgelopen 4 weken dan in de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oude IJsselstreek | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Voelt zich gelukkig | 61% | 65% | 65% |
| Risico op angststoornis of depressie | 41% | 40% | 40% |
| Heeft voldoende regie over eigen leven | 83% | 86% | 87% |
| Gemiddeld tot hoge veerkracht | 74% | 75% | 75% |
| Heeft in de afgelopen 4 weken (heel) veel stress ervaren | 8% | 5% | 6% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over psychische gezondheid in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Trends
In de Achterhoek neemt het aandeel 65-plussers met risico op een angststoornis of depressie significant af in de periode 2016-2020. Het aandeel ouderen met regie over het eigen leven blijft vrijwel stabiel in deze periode.
In de gemeente Oude IJsselstreek neemt het aandeel ouderen met risico op een angststoornis of depressie af, maar deze trend is niet significant. Het aandeel ouderen dat voldoende regie over het eigen leven ervaart daalt, maar deze trend is eveneens niet significant.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Vrouwen voelen zich minder vaak gelukkig en lopen een groter risico op een angststoornis of depressie dan mannen. Ook hebben vrouwen minder vaak een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht vergeleken met mannen.
Ouderen vanaf 75 jaar voelen zich minder vaak gelukkig en lopen vaker risico op een angststoornis of depressie dan ouderen tussen de 65 en 74 jaar. Daarbij hebben 75-plussers minder vaak een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht dan ouderen tussen de 65 en 74 jaar.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, voelen ouderen zich vaker gelukkig (geeft een cijfer 8 of hoger). Ook het aandeel ouderen met een gemiddelde tot hoge score voor veerkracht is groter naarmate de SES hoger is. Het aandeel ouderen met risico op een angststoornis of depressie is juist kleiner naarmate de SES hoger is.
Ouderen die samen wonen, beoordelen hun geluk vaker met een 8 of hoger dan ouderen die alleen wonen. Het risico op een angststoornis of depressie komt vaker voor onder ouderen die alleen wonen. Een kleiner deel van de alleenwonende ouderen scoort gemiddeld tot hoog voor veerkracht vergeleken met ouderen die samen wonen.
Mentale gezondheid in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 65-plussers dat zich meestal gelukkig voelt (geeft een cijfer 8 of hoger), varieert van 59% in de gemeente Montferland tot 71% in de gemeente Epe. De gemeente Oude IJsselstreek (61%) behoort tot de gemeenten die ongunstig scoren.
Het aandeel 65-plussers met risico op een angststoornis of depressie, loopt uiteen van 35% in de gemeente Epe tot 50% in de gemeente Oldebroek. De gemeente Oude IJsselstreek (41%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel 65-plussers jaar met een gemiddeld tot hoge score voor veerkracht, varieert van 65% in de gemeente Oldebroek tot 80% in de gemeente Brummen. De gemeente Oude IJsselstreek (74%) behoort tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Zie ook
Bronnen
- Van Beuningen, J. & Moonen, L.
- Gezondheid belangrijker voor geluk dan leefstijl
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2013
- Volksgezondheidenzorg.info
- Ziektelast in DALY's: Wat is de ziektelast in Nederland?
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/ziektelast-nederland#node-ziektelast-naar-groepen-van-ziekten
- Augustus 2022
- van Bon-Martens M, Kleinjan M, Hipple Walters B, Shields-Zeeman L, van den Brink C
- Delphistudie ‘definitie mentale gezondheid’ Resultaten van een consensusprocedure met verschillende perspectieven
- Utrecht: Trimbos Instituut, 2022
- Reep C, Hupkens C
- Ervaren impact corona op mentale gezondheid en leefstijl. Mentale gezondheid en corona
- Den Haag/Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021
- Pharos
- Chronische/toxische stress en Gezondheid
- Utrecht: Pharos, 2019
- Veenhoven, R.
- Gezond geluk; Effecten van geluk op gezondheid en wat dat kan betekenen voor de preventieve gezondheidszorg
- Rotterdam: Erasmus Universiteit, 2006
- Movisie
- Eigen regie: Wat weten we en waar staan we?
- https://www.movisie.nl/artikel/eigen-regie-wat-weten-we-waar-staan-we
- augustus 2021
- Conijn B, Ruiter M
- Preventie van depressie (2011); factsheet preventie 2011
- Utrecht: Trimbos-Instituut, 2011
- Volksgezondheidenzorg.info
- Angststoornissen
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/angststoornissen
- januari 2022
- Volksgezondheidenzorg.info
- Regie over eigen leven
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/participatie/cijfers-context/eigen-regie#definitie--node-regie-over-eigen-leven
- augustus 2021
- Bisschop, M.I.
- Psychosocial resources and the consequences of specific chronic diseases in older age; The longitudinal Aging Study Amsterdam
- Leiden: VU University Amsterdam, 2004.
- Volksgezondheidenzorg.info
- Stemmingsstoornissen
- https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/stemmingsstoornissen
- januari 2022
- Lokkerbol, J., Van Splunteren, P., Lokman & S., Smit, F.
- Versterken van mentaal kapitaal in het onderwijs
- Utrecht: Trimbos-Instituut, 2012
Contact
Jeugd en Gezin
GGD Noord- en Oost-Gelderland is kernpartner in het Centrum voor Jeugd en Gezin
GHOR
GGD Noord- en Oost-Gelderland werkt samen met de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), in het bijzonder met de Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio (GHOR).
