Vrijwilligerswerk vormt een waardevolle bijdrage voor de maatschappij. Er zijn ook aanwijzingen dat vrijwilligerswerk een positieve invloed heeft op de gezondheid. Het doen van vrijwilligerswerk zorgt onder andere voor bijblijven in de maatschappij, uitbreiding van het sociale netwerk en een gevoel van voldoening. Voor functies die voorheen door professionals werden uitgevoerd (zoals begeleiding, boodschappen doen, activiteiten ondersteunen), wordt steeds meer een beroep gedaan op vrijwilligers.
Mantelzorg is zorg, die gegeven wordt aan een bekende uit de eigen omgeving, zoals de partner, ouders, een kind, buren of vrienden, als deze persoon voor langere tijd ziek, hulpbehoevend of gehandicapt is. Mantelzorg wordt niet betaald. Mantelzorgers geven deze zorg, omdat zij een persoonlijke band hebben met degene voor wie zij zorgen. In tegenstelling tot vrijwilligerswerk is mantelzorg vaak geen bewuste keuze. Mantelzorg overkomt je.
Door veranderingen in de wet zal er de komende tijd een groter beroep worden gedaan op mantelzorgers en vrijwilligers. Bovendien neemt het aantal ouderen zowel absoluut als relatief toe, wat de vraag naar mantelzorgers en vrijwilligers verder doet toenemen. Het is daarom belangrijk dat mantelzorgers en vrijwilligers voldoende ondersteuning ontvangen. Zo kan de gemeente lotgenotencontact, belangenbehartiging en respijtzorg faciliteren.
In de gemeente Apeldoorn verricht in 2020 24% van de volwassenen vrijwilligerswerk. Een op de zeven volwassenen is mantelzorger. Van deze mantelzorgers voelt 19% zich tamelijk zwaar belast tot overbelast door het geven van mantelzorg.
Het aandeel vrijwilligers in de gemeente Apeldoorn is kleiner dan het gemiddelde in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en Noord- en Oost-Gelderland.
Gemeente Apeldoorn | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
Doet vrijwilligerswerk | 24% | 29% | 31% |
Is mantelzorger¹ | 14% | 15% | 16% |
Is tamelijk zwaar tot overbelast door mantelzorg geven | 19% | 16% | 13% |
¹ Langer dan 3 maanden en/of meer dan 8 uur per week Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. |
Meer gegevens over vrijwilligerswerk en mantelzorg in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Tussen 2016 en 2020 is het aandeel vrijwilligers gedaald in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en de gemeente Apeldoorn. Het aandeel mantelzorgers in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe en de gemeente Apeldoorn is ongeveer gelijk gebleven in de periode van 2016 tot 2020.
Vrouwen geven vaker mantelzorg dan mannen.
Volwassenen van 18 t/m 34 jaar doen minder vaak vrijwilligerswerk dan volwassenen in oudere leeftijdsgroepen. Naarmate de leeftijd toeneemt, neemt het aandeel mantelzorgers toe.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, neemt het aandeel volwassenen dat vrijwilligerswerk doet toe.
Het aandeel volwassenen dat vrijwilligerswerk doet of mantelzorg geeft verschilt niet tussen alleenwonende en samenwonende volwassenen.
Het aandeel volwassenen dat vrijwilligerswerk doet, loopt uiteen van 26% in de gemeente Apeldoorn tot 44% in de gemeente Hattem. De gemeente Apeldoorn behoort daarmee tot de gemeenten die ongunstig scoren.
Het aandeel volwassenen dat mantelzorg geeft, varieert van 13% in de gemeente Harderwijk tot 20% in de gemeente Heerde. De gemeente Apeldoorn behoort met 14% tot de gemeenten die gunstig scoren.
In 2020 verricht in de gemeente Apeldoorn 35% van de 65-plussers vrijwilligerswerk. Een op de zeven 65-plussers ontvangt mantelzorg en een op de zes verleent mantelzorg. Acht procent van de mantelzorgers in de gemeente Apeldoorn voelt zich tamelijk zwaar belast tot overbelast door het geven van mantelzorg.
De gemeente Apeldoorn verschilt niet (significant) van de regio wat betreft vrijwilligerswerk en mantelzorg.
Gemeente Apeldoorn | Midden-IJssel/Oost-Veluwe | Noord- en Oost-Gelderland | |
Doet vrijwilligerswerk | 35% | 35% | 35% |
Ontvangt mantelzorg | 14% | 13% | 13% |
Is mantelzorger¹ | 17% | 15% | 14% |
Is tamelijk zwaar tot overbelast door mantelzorg geven | 8% | 10% | 11% |
1 Langer dan 3 maanden en/of meer dan 8 uur per week Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
Meer gegevens over vrijwilligerswerk en mantelzorg in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2020.
Het aandeel 65-plussers dat vrijwilligerswerk doet, mantelzorg verleent en mantelzorg ontvangt is ongeveer gelijk gebleven in Midden-IJssel/ Oost-Veluwe in de periode van 2016 tot 2020. In de gemeente Apeldoorn lijkt het aandeel 65-plussers dat vrijwilligerswerk doet licht toegenomen sinds 2016, maar deze trend is niet significant. Het aandeel 65-plussers dat mantelzorg verleent en mantelzorg ontvangt, is in de gemeente Apeldoorn constant gebleven tussen 2016 en 2020.
Mannen doen vaker vrijwilligerswerk dan vrouwen. Een groter aandeel vrouwen dan mannen ontvangt mantelzorg.
Onder 65-74 jarigen is het aandeel vrijwilligers en mantelzorgers groter dan onder 75-plussers.
Daarentegen is het aandeel 75-plussers dat mantelzorg ontvangt bijna drie keer zo groot als het aandeel 65-74 jarigen dat mantelzorg ontvangt.
Naarmate de sociaaleconomische status (SES) toeneemt, neemt het aandeel ouderen dat vrijwilligerswerk doet toe. Het aandeel ouderen dat mantelzorg ontvangt, neemt juist af naarmate de SES toeneemt.
Ouderen die met minstens één persoon samenwonen, doen vaker vrijwilligerswerk en zijn vaker mantelzorger dan alleenwonende ouderen. Van de alleenwonende ouderen ontvangt een groter aandeel mantelzorg dan van de samenwonende ouderen.
Het aandeel 65-plussers dat vrijwilligerswerk doet, loopt uiteen van 30% in de gemeente Montferland tot 42% in de gemeente Elburg. De gemeente Apeldoorn behoort met 35% tot de gemeenten die gemiddeld scoren.
Het aandeel 65-plussers dat mantelzorg verleent, varieert van 10% in de gemeente Voorst tot 18% in de gemeente Nunspeet. De gemeente Apeldoorn behoort met 17% tot de gemeenten met meer mantelzorgers dan gemiddeld in de regio.
Het aandeel 65-plussers dat mantelzorg ontvangt, varieert van 9% in de gemeente Elburg tot 16% in de gemeente Oldebroek. De gemeente Apeldoorn behoort met 14% tot de gemeenten met meer mantelzorgerontvangers dan gemiddeld in de regio.