Extra informatie
Gewicht
Mensen met een gezond gewicht hebben minder risico op onder meer diabetes, hart- en vaatziekten, aandoeningen van het bewegingsstelsel, verminderde vruchtbaarheid en psychische problemen dan mensen met overgewicht of obesitas. Het stimuleren van een gezond gewicht levert dus aanzienlijke gezondheidswinst op. Dat vertaalt zich in maatschappelijke en economische winst: minder ziekteverzuim, minder arbeidsongeschiktheid en minder zorgkosten.
Als iemand eenmaal overgewicht heeft, is het moeilijk er vanaf te komen. Het voorkómen van overgewicht is daarom belangrijk. Het draagt bij aan de gezondheid op jonge en volwassen leeftijd.
Een gezond gewicht draagt eraan bij dat kinderen lekker in hun vel zitten. Kinderen met overgewicht hebben vaker last van psychosociale problemen - zoals eetstoornissen, een laag zelfvertrouwen en stigmatisering - dan kinderen met een gezond gewicht. Ook hebben zij vaker een hoog cholesterolgehalte, astma en slaapapneu, en meer klachten aan het bewegingsapparaat. Wanneer iemand al vanaf jonge leeftijd overgewicht heeft, zijn de gezondheidsgevolgen op latere leeftijd extra groot.
Ondergewicht kan ook nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid en het welbevinden. Het kan samengaan met verlies van spiermassa, vermoeidheid, verminderde weerstand, en psychische klachten.
De Jeugdgezondheid meet op diverse momenten tijdens de ontwikkeling van kinderen en jongeren lengte en gewicht. Op basis van deze metingen wordt bepaald hoeveel jeugdigen een gezond gewicht hebben en hoeveel daar onder of boven zitten. Jeugdigen die geen gezond gewicht hebben, krijgen extra aandacht van de Jeugdgezondheid.
Actualisering cijfers gewicht
Gegevens over het gewicht van de jeugd worden om het jaar geactualiseerd. Echter, door de coronapandemie konden veel onderzoeken in 2020 niet worden uitgevoerd, en gegevens over een onvolledig jaar geven geen betrouwbaar beeld. Daarom zijn de gegevens nu deels geactualiseerd: hieronder staan de belangrijkste bevindingen over de laatste volledige schooljaren. Het tabellenboek onderaan deze pagina is geactualiseerd tot en met schooljaar 2018-2019 (scholieren) en kalenderjaar 2019 (kinderen van 3 jaar en 9 maanden).
Vóórkomen van overgewicht en obesitas
In de regio Noord- en Oost Gelderland komt overgewicht of obesitas voor bij gemiddeld 8% van de kinderen van 3 jaar en 9 maanden (gemiddeld over 2018 en 2019); en bij 10% van de 5/6-jarigen; 15% van de 9/10-jarigen; en 15% van de 12/13-jarigen (gemiddelde van de schooljaren 2017-2018 en 2018-2019).
Onderstaande tabel toont in welke gemeenten relatief weinig of relatief veel jeugdigen zijn met overgewicht of obesitas.
| Gemeenten met relatief weinig jeugdigen met overgewicht of obesitas | Gemeenten met relatief veel jeugdigen met overgewicht of obesitas |
| Berkelland; 12/13-jarigen | Apeldoorn; 12/13-jarigen |
| Ermelo; 5/6-jarigen | Elburg; 5/6-jarigen |
| Hattem; 9/10-jarigen | Epe: 3 jaar en 9 maanden |
| Lochem; 9/10-jarigen en 12/13-jarigen | Montferland; 5/6-jarigen en 9/10-jarigen |
| Oost Gelre; 9/10-jarigen | Oldebroek; 9/10-jarigen |
| Voorst; 5/6-jarigen | Oude IJsselstreek; 12/13-jarigen |
| Zutphen; 5/6-jarigen | |
| Bronnen: GGD NOG; GGD Gelderland-Midden; GGD IJsselland; CJG Apeldoorn; CJG Noord-Veluwe; Vérian Jeugdgezondheidszorg; Yunio Jeugdgezondheidszorg | |
Trends in vóórkomen van overgewicht of obesitas
In de regio Noord- en Oost-Gelderland is het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas toegenomen in de periode tussen het schooljaar 2016-2017 en het schooljaar 2018-2019. Bij de 5/6- en 9/10-jarigen is geen trend zichtbaar.
In de meeste gemeenten is in deze drie schooljaren geen trend in het aandeel jeugdigen met overgewicht of obesitas. Uitzonderingen zijn:
Gemeente Apeldoorn: stijging van het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas;
Gemeente Doetinchem: stijging van het aandeel 9/10-jarigen met overgewicht of obesitas;
Gemeente Zutphen: stijging van het aandeel 5/6-jarigen met overgewicht of obesitas.
Gewicht in de gemeente Oost Gelre
In de gemeente Oost Gelre loopt in de jaren 2016-2018 het aandeel jeugdigen met overgewicht of obesitas uiteen van 8% bij de 5/6-jarigen tot 14% bij de 9/10-jarigen. Tot 2% van de jeugdigen heeft ernstig ondergewicht.
In de gemeente Oost Gelre is het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas kleiner dan in de rest van de Achterhoek. Het aandeel jeugdigen met ernstig ondergewicht wijkt niet af van dat in de Achterhoek of Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oost Gelre | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | ||
| overgewicht of obesitas | 3 jaar en 9 maanden1 | 10% | 9% | 9% |
| 5/6-jarigen2 | 8% | 10% | 9% | |
| 9/10-jarigen2 | 14% | 16% | 15% | |
| 12/13-jarigen2 | 12% | 15% | 14% | |
| ernstig ondergewicht | 5/6-jarigen2 | 1% | 2% | 2% |
| 9/10-jarigen2 | 1% | 1% | 2% | |
| 12/13-jarigen2 | 3% | 2% | 2% | |
| 1 : Betreft kalenderjaar 2016 en 2017; Bronnen: CJG Apeldoorn; CJG Noord-Veluwe; Vérian Jeugdgezondheidszorg; Yunio Jeugdgezondheidszorg 2 : Betreft schooljaar 2016-2017 en 2017-2018; Bronnen: GGD NOG; CJG Apeldoorn; GGD Gelderland-Midden; GGD IJsselland Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven |
||||
Meer cijfers over gewicht in de gemeente en in de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers Jeugdgezondheidszorg.
Trends
In de Achterhoek daalt het aandeel 5/6-jarigen met overgewicht of obesitas tussen de schooljaren 2010-2011 en 2017-2018.
Tussen de schooljaren 2014-2015 en 2017-2018 vertonen het aandeel 5/6-jarigen en het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas geen duidelijke trend.
In de gemeente Oost Gelre daalt het aandeel 5/6-jarigen met overgewicht of obesitas tussen de schooljaren 2010-2011 en 2017-2018.
Tussen de schooljaren 2014-2015 en 2017-2018 lijkt het aandeel 5/6-jarigen met overgewicht of obesitas te dalen, maar de daling is niet significant. Het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas fluctueert in die periode.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Meisjes van 3 jaar en 9 maanden hebben vaker overgewicht en vaker obesitas dan jongens van die leeftijd.
Bij kinderen van 3 jaar en 9 maanden komt obesitas minder vaak voor dan bij de andere leeftijdsgroepen.
Bij 12/13-jarigen komt overgewicht vaker voor dan bij de andere leeftijdsgroepen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 5/6-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 5% in de gemeente Voorst tot 12% in de gemeente Oude IJsselstreek. Het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas, loopt uiteen van 9% in de gemeente Lochem tot 18% in de gemeente Oude IJsselstreek.
De gemeente Oost Gelre hoort bij de gemeenten die gemiddeld scoren voor wat betreft het aandeel 5/6-jarigen met overgewicht of obesitas (8%). Voor wat betreft het aandeel 12/13-jarigen met overgewicht of obesitas (12%) scoort de gemeente Oost Gelre gunstig.
Zie ook
Bronnen
- GGD Noord- en Oost-Gelderland, afdeling Jeugdgezondheid.
- Cole TJ, Flegal KM, Nicholls D, Jackson AA
- Body mass index cut offs to define thinness in children and adolescents: international survey
- BMJ
- 2007 Jul 28; 335(7612): 194
- NCJ
- Richtlijn ondergewicht (2019)
- www.ncj.nl/ richtlijnen/ alle richtlijnen/ richtlijn/ ondergewicht
- oktober 2020
- NJI
- Overgewicht
- www.nji.nl/ nl/ Kennis/ Dossier/ Overgewicht
- oktober 2020
Overgewicht bij volwassenen is bepaald met de Body Mass Index (BMI). De BMI geeft de verhouding aan tussen lengte en gewicht. De gebruikte gegevens zijn op basis van zelfrapportage. Hierdoor wordt het werkelijke percentage volwassenen met overgewicht mogelijk onderschat.
Gewicht in de gemeente Oost Gelre
In de gemeente Oost Gelre heeft in 2016 5% van de volwassenen ondergewicht en 49% een normaal gewicht. Bijna de helft van de volwassenen in de gemeente Oost Gelre heeft matig overgewicht (37%) of ernstig overgewicht (9%). Het percentage volwassenen met ernstig overgewicht is lager dan het gemiddelde in de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oost Gelre | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 5% | 5% | 6% |
| Normaal gewicht | 49% | 43% | 45% |
| Matig overgewicht | 37% | 37% | 36% |
| Ernstig overgewicht | 9% | 14% | 13% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en volwassenen 2016
Trends
In de gemeente Oost Gelre en de Achterhoek is het percentage volwassenen met matig overgewicht constant gebleven ten opzichte van 2012.
Het percentage volwassenen met ernstig overgewicht in de Achterhoek is iets toegenomen ten opzichte van 2012. Wat betreft het percentage met ernstig overgewicht in de gemeente Oost Gelre, is de trend niet significant.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen.
Naarmate de leeftijd toeneemt, komt matig overgewicht vaker voor. Bij 19-34 jarigen komt ernstig overgewicht minder vaak voor dan bij oudere volwassenen.
Naarmate het opleidingsniveau lager is, komt ernstig overgewicht vaker voor.
Onder alleenwonende volwassenen komt ernstig overgewicht vaker voor dan onder samenwonende volwassenen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel volwassenen met matig overgewicht loopt uiteen van 32% in de gemeente Harderwijk tot 39% in de gemeente Doetinchem. Het aandeel volwassenen met ernstig overgewicht loopt uiteen van 9% in de gemeente Oost Gelre tot 17% in de gemeente Oude IJsselstreek.
De gemeente Oost Gelre behoort wat betreft het percentage volwassenen met matig overgewicht (37%) tot de gemeenten met ongunstige scores. Wat betreft ernstig overgewicht (9%), behoort de gemeente Oost Gelre tot de gemeenten met gunstige scores.
Zie ook
Bronnen
- GGD Noord- en Oost-Gelderland
- Monitor volwassenen en ouderen 2016
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Overgewicht: Hoe wordt het gemeten?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 23 november 2012
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Wat zijn de mogelijke oorzaken van overgewicht?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 28 november 2012
- Eysink PED, Roest AMC
- Lichaamsgewicht.
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : www.toolkitvtv.nl/ Inhoud/ Indicatoren en bronnen/ Gezondheidsdeterminanten/ Lichaamsgewicht
- 25 juli 2014.
Gewicht in de gemeente Oost Gelre
In de gemeente Oost Gelre heeft in 2016 4% van de 65-plussers ondergewicht en 34% een normaal gewicht. Ruim drie op de vijf 65-plussers in de gemeente Oost Gelre heeft matig overgewicht (44%) of ernstig overgewicht (18%). Het percentage ouderen met matig en ernstig overgewicht komt overeen met het gemiddelde in de Achterhoek en Noord- en Oost-Gelderland.
| Gemeente Oost Gelre | Achterhoek | Noord- en Oost-Gelderland | |
| Ondergewicht | 4% | 3% | 3% |
| Normaal gewicht | 34% | 35% | 37% |
| Matig overgewicht | 44% | 44% | 43% |
| Ernstig overgewicht | 18% | 19% | 17% |
| Als er een significant verschil (p<0,05) ten opzichte van de gemeente is, dan is dat vet weergegeven. | |||
Meer gegevens over gewicht in de gemeente en de regio staan onderaan deze pagina bij 'Zie ook', Cijfers volwassenen en ouderen 2016.
Verschillen tussen doelgroepen in de Achterhoek
Mannen hebben vaker matig overgewicht dan vrouwen. Vrouwen hebben vaker ernstig overgewicht dan mannen.
Onder 65-74 jarigen komt ernstig overgewicht vaker voor dan onder 75-plussers.
Naarmate het opleidingsniveau lager is, komt ernstig overgewicht meer voor.
Alleenwonende ouderen hebben vaker ernstig overgewicht dan samenwonende ouderen.
Gewicht in Noord- en Oost-Gelderland
Het aandeel 65-plussers met matig overgewicht loopt uiteen van 38% in de gemeente Zutphen tot 51% in de gemeente Aalten. Het aandeel 65-plussers met ernstig overgewicht loopt uiteen van 12% in de gemeente Lochem tot 24% in de gemeente Oude IJsselstreek.
De gemeente Oost Gelre behoort wat betreft het percentage 65-plussers met matig overgewicht (44%) en ernstig overgewicht (18%) tot de gemeenten met gemiddelde scores.
Zie ook
Bronnen
- GGD Noord- en Oost-Gelderland
- Monitor volwassenen en ouderen 2016
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Overgewicht: Hoe wordt het gemeten?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 23 november 2012
- Visscher TLS, Bakel AM van, Zantinge EM
- Wat zijn de mogelijke oorzaken van overgewicht?
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : Nationaal Kompas Volksgezondheid/ Determinanten/ Persoonsgebonden/ Overgewicht
- 28 november 2012
- Eysink PED, Roest AMC
- Lichaamsgewicht.
- In: Volksgezondheid Toekomst Verkenning, Nationaal Kompas Volksgezondheid. Bilthoven: RIVM : www.toolkitvtv.nl/ Inhoud/ Indicatoren en bronnen/ Gezondheidsdeterminanten/ Lichaamsgewicht
- 25 juli 2014.
